ภาวะขาดสารอาหาร คือ ภาวะที่ร่างกายขาดสารอาหารและอาจทำให้เกิดปัญหาสุขภาพตามมา โดยอาจมีอาการ เช่น อ่อนเพลีย ผิวหนังมีลักษณะผิดปกติ กระดูกหยุดเจริญเติบโต หรือมีภาวะสมองเสื่อม เป็นต้น ซึ่งโรคขาดสารอาหารมักเกิดขึ้นเมื่อร่างกายได้รับสารอาหารที่จำเป็นไม่เพียงพอ โดยเฉพาะอาหารหลักอย่างโปรตีน คาร์โบไฮเดรต ไขมัน วิตามิน หรือแร่ธาตุต่าง ๆ หากผู้ป่วยไม่ได้รับการรักษาอย่างเหมาะสมทันท่วงที อาจมีอาการร้ายแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้
ภาวะขาดเเคลนอาหารเป็นปัญหาที่เกิดขึ้นทั่วโลกซึ่งเป็นผลมาจากสภาพเศรฐกิจและปัญหาสุขภาพ
องค์การอนามัยโลก (WHO) ได้ประเมินว่ามีผู้ใหญ่จำนวนมากกว่า 460 ล้านคนและเด็กจำนวนมากกว่า 150 คนเป็นโรคขาดสารอาหารและมีเด็กและผู้ใหญ่มากกว่า 2 พันล้านคนที่เป็นโรคอ้วนหรือน้ำหนักเกิน
สาเหตุทั่วไปที่ทำให้เกิดโรคขาดสารอาหารได้แก่ :
สาเหตุของภาวะขาดแคลนอาหารเกิดจากความมั่นคงทางอาหาร ปัญหาสุขภาพและปัญหาด้านการเคลื่อนไหวและการเดินทาง
อาการของโรคนี้ขึ้นอยู่กับว่าร่างกายขาดสารอาหารชนิดใด ซึ่งอาการโดยทั่วไปที่อาจสังเกตได้ มีดังนี้
ทั้งนี้ เมื่อเวลาผ่านไป ผู้ป่วยบางรายอาจเคยชินกับอาการของโรคจนไม่รู้ตัวว่าเป็นโรคนี้ และไม่ได้เข้ารับการตรวจรักษาอย่างเหมาะสม ดังนั้น หากมีอาการดังข้างต้น โดยเฉพาะอาการอ่อนเพลียหรือไม่มีสมาธิจดจ่อกับสิ่งต่าง ๆ เป็นเวลานาน ควรเข้ารับการตรวจร่างกายจากแพทย์ เพราะอาจเป็นสัญญาณของการเจ็บป่วยที่รุนแรงได้
การรักษาโรคขาดสารอาหารจะขึ้นอยู่กับสภาวะทางร่างกายของแต่ละบุคคล ว่าร่างกายขาดสารอาหารชนิดใดบ้าง และมีความรุนแรงของโรคมากน้อยแค่ไหน
โดยทั่วไปแล้วแพทย์และนักโภชนาการจะเป็นผู้ประเมินอาการและการรักษาร่วมกัน โดยเริ่มจากการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในการรับประทานอาหารสำหรับผู้ป่วยบางรายในระยะแรก หรือมีการเพิ่มวิตามินหรือสารอาหารเพิ่มเติมให้รับประทานเสริมกับมื้ออาหาร
ส่วนผู้ป่วยที่มีสภาวะร่างกายที่เป็นอุปสรรคในการกลืนจะใช้วิธีการให้สารอาหารทางสายยาง รวมถึงมีการวินิจฉัยถึงสาเหตุหลักของการขาดสารอาหารในผู้ป่วยบางราย