คริปโตค็อกคัส

โรคติดเชื้อราที่เกิดจากเชื้อ Cryptococcus neoformans (คริย์ปโตคอคโคสิส) พบได้ทั่วโลก รวมถึงประเทศไทย ผู้ป่วยรายแรกในประเทศไทย เป็นชายไทยอายุ ๔๘ ปี ตายจากเยื่อหุ้มสมองอักเสบ รายงานเมื่อ พ.ศ. ๒๕๐๓ ต่อมามีรายงานในวารสารการแพทย์ไทยอย่างน้อย ๒๒ ราย ภายใน ๑๒ ปี หลังจากผู้ป่วยรายแรกส่วนใหญ่เป็นการติดเชื้อของสมองประมาณร้อยละ ๗๐ นอกจากนั้นก็เป็นการติดเชื้อในปอดและอวัยวะอื่น

C. neformans เป็นเชื้อส่าที่มีถุงห่อหุ้ม แบ่งตัวโดยแตกหน่อ พบได้ในสิ่งแวดล้อมทั่วไปโดย เฉพาะในดินและมีมากตามมูลของนกพิราบและสัตว์ปีกอื่นๆ ในรังของนกพิราบก็เคยแยกเชื้อได้ C. neoformans เข้าสู่ร่างกายโดยการหายใจ ทำให้เกิดการติดเชื้อในปอดเป็นแห่งแรก และกระจายไปที่ระบบประสาทส่วนกลาง ถ้าผู้ป่วยมีภูมิคุ้มกันต่ำ เชื้อจะกระจายไปที่อวัยวะต่างๆ ทั่วร่างกาย. C. neoformans สามารถก่อโรคได้ทั้งในคนปรกติและคนที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ อาจจะพบรอยโรคได้ที่ผิวหนัง เป็นผื่น และเป็นตุ่มหนองหรือเหมือนหูดข้าวสุก

สาเหตุ คริปโตค็อกคัส (Cryptococcus)

Cryptococcosis เกิดจากการติดเชื้อราในตระกูลคริปโตค็อกคัส ส่วนใหญ่มาจากเชื้อรา 2 ชนิด คือ Cryptococcus neoformans และ Cryptococcus gattii โดยเชื้อราสามารถเข้าสู่ร่างกายได้จากการสูดดม ส่งผลให้เกิดการติดเชื้อเฉพาะบริเวณปอดหรืออาจกระจายไปยังส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย นอกจากนี้ การติดเชื้ออาจเกิดได้จากผู้ที่บริจาคอวัยวะเป็นผู้ที่ติดเชื้อราชนิดดังกล่าวและอวัยวะนั้นถูกนำไปใช้ หรือเป็นการติดเชื้อผ่านบาดแผลบริเวณผิวหนัง แต่อาจพบได้ค่อนข้างน้อย

อาการ คริปโตค็อกคัส (Cryptococcus) 

การติดเชื้อในผู้ที่มีระบบภูมิคุ้มกันต่ำอาจทำให้เชื้อกระจายไปสู่สมองหรือระบบประสาทส่วนกลาง ปอด และอวัยวะส่วนอื่น ๆ ในร่างกาย ซึ่งอาการของโรคคริปโตคอกโคสิสจะขึ้นอยู่กับตำแหน่งที่เกิดการติดเชื้อ

การรักษา คริปโตค็อกคัส (Cryptococcus) 

การรักษาทันที เมื่อครบ ๘ สัปดาห์ ต้องลดขนาดยาลงคุมไว้ตลอดไป เช่น ให้แอมโฟเทอริศิน บี สัปดาห์ละครั้ง หรือให้กิน ฟลูโคนาโซล วันละ ๑๐๐-๒๐๐ มก. ตลอดไป มิฉะนั้นโรคจะกลับเป็นใหม่อีก