การทำ dilation and curettage (D&C) มักใช้กำจัดเนื้อเยื่อผิดปกติจากมดลูก dilation หมายถึง การถ่างขยายปากมดลูก และ curettage คือ การขูดมดลูก ในการทำหัตถการนี้ ปากมดลูกของผู้หญิง (ส่วนที่ต่ำที่สุดและแคบที่สุดของมดลูก) จะถูกถ่างขยายด้วยเครื่องมือหรือยา เพื่อให้สามารถขูดเยื่อบุโพรงมดลูกด้วยอุปกรณ์ที่มีลักษณะคล้ายช้อนคม ๆ เรียกว่า curette ซึ่ง curette นี้มีความคม หรือจะใช้เพื่อดูดก็ได้
ทำไมต้อง ถ่างขยายปากมดลูกร่วมกับการขูดมดลูก (Dilation and Curettage: D&C)
D&C เพื่อวินิจฉัยหรือรักษาอาการในโพรงมดลูก แพทย์อาจแนะนำให้คุณทำหัตถการดังกล่าวหากเคยมีประวัติเหล่านี้
- ภาวะเลือดออกผิดปกติจากโพรงมดลูก
- ภาวะเลือดออกหลังวัยหมดระดู
- เซลล์ผนังมดลูกผิดปกติ อาจเป็นสัญญาณของการเป็นมะเร็ง
- เป็นหมัน หรือมีบุตรยาก
หลังเก็บตัวอย่างเนื้อเยื่อจากผนังมดลูกแล้ว แพทย์จะส่งตัวอย่างนี้ไปให้ห้องปฏิบัติการเพื่อทดสอบว่ามีภาวะต่าง ๆ ดังนี้
- มะเร็งมดลูก
- ติ่งเนื้อในโพรงมดลูก
- เยื่อบุโพรงมดลูกหนาตัวผิดปกติ เป็นภาวะก่อนการเกิดมะเร็ง
แพทย์ที่ทำ D&C เพื่อรักษาจะกำจัดทั้งตัวมดลูก หรืออาจเลือกทำวิธีต่าง ๆ ดังนี้
- กำจัดส่วนที่เป็นครรภ์ไข่ปลาอุกซึ่งเป็นสาเหตุให้เกิดก้อนขึ้น
- รักษาภาวะเลือดออกมากผิดปกติหลังการคลอดด้วยการกำจัดส่วนของรกที่เหลือค้างในโพรงมดลูก
- กำจัดติ่งเนื้อที่ปากมดลูกหรือที่เยื่อบุโพรงมดลูก
- กำจัดเนื้องอกมดลูก
- กำจัดเนื้อเยื่อที่ค้างในโพรงมดลูกหลังการแท้งบุตรหรือการทำแท้ง เพื่อป้องกันการติดเชื้อหรือเลือดออกมากผิดปกติจาก American Pregnancy Association พบว่า มีผู้หญิงแท้งบุตรเพียงครึ่งเดียวเท่านั้นที่จำเป็นต้องทำ D&C อย่างไรก็ตาม หากการแท้งบุตรเกิดขึ้นหลัง 10 สัปดาห์อาจจำเป็นต้องทำ D&C
ผู้หญิงบางคนอาจทำ D&C พร้อมการส่องกล้องตรวจโพรงมดลูก (hysteroscopy) ซึ่งจะมีแพทย์สอดอุปกรณ์ขนาดบาง ๆ ที่มีไฟฉายและกล้องเข้าไปในช่องคลอดผ่านปากมดลูกไปยังโพรงมดลูก วิธีการดังกล่าวจะช่วยให้แพทย์เห็นลักษณะเยื่อบุผิวโพรงมดลูกบนหน้าจอ และสามารถระบุบริเวณที่มีความผิดปกติ ติ่งเนื้อ หรือแม้กระทั่งเก็บตัวอย่างเนื้อเยื่อ นอกจากนี้ แพทย์ยังสามารถกำจัดติ่งเนื้อและก้อนเนื้องอกระหว่างการส่องกล้องตรวจโพรงมดลูกได้อีกด้วย