การรักษามะเร็งด้วยคลื่นความถี่สูง (Radiofrequency Ablation: RF) คือ การใช้เข็มสอดผ่านผิวหนังเข้าไปทำลายก้อนมะเร็งภายในตับหรือ มะเร็งปอดด้วยคลื่น RF โดยอาศัยอัลตราซาวด์หรือเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ในการช่วยบอกตำแหน่งของก้อน โดยเข็มดังกล่าวจะปล่อยคลื่น RF (Radio Frequency Wave) ซึ่งเป็นคลื่นพลังงานที่สามารถทำให้เกิด ความร้อนภายในตัวก้อนเนื้อโดยจะได้รับอุณหภูมิสูงเกือบ 100 องศาเซลเซียส ใช้เวลาประมาณ 20-40 นาที ผ่านปลายเข็มและกระจายออกไปทำลายเซลล์มะเร็งอย่างถาวรโดยมีประสิทธิภาพทัดเทียมกับการผ่าตัด เอาก้อนมะเร็งออกได้ ด้วยเทคโนโลยีดังกล่าวผู้ป่วยไม่ต้องผ่าตัด ใช้เวลาในการรักษาสั้น ๆ พักฟื้นในโรงพยาบาล 1-2 วัน เท่านั้น สามารถกลับไปทำกิจกรรมหรือทำงานได้ตามปกติในระยะเวลาอันรวดเร็ว
ความเสี่ยงและผลข้างเคียงของการตรวจรักษาของ การรักษามะเร็งด้วยคลื่นความถี่สูง (Radiofrequency Ablation: RF)
ข้อดีของการรักษาด้วยวิธี RF นี้ คือไม่ต้องผ่าตัด ไม่ต้องใช้ยาสลบ ใช้เวลาในการรักษาสั้นๆ และพักฟื้นในโรงพยาบาลเพียง 1-2 วันเท่านั้น ภายหลังการรักษาผู้ป่วยจะมีเพียงแผลขนาดเล็กๆ บริเวณหน้าท้องจำนวน 1 แผล ซึ่งจะค่อยๆ หายไปได้ ผู้ป่วยเกือบทั้งหมดสามารถกลับไปทำกิจกรรม หรือทำงานได้ตามปกติภายในระยะเวลาอันรวดเร็ว ทั้งนี้การทำอาร์เอฟเอนี้ถือเป็นการรักษาที่มีความปลอดภัยสูง มีผลข้างเคียงต่ำเมื่อเทียบกับการผ่าตัด ส่วนผลการรักษานั้น จะสามารถทำลายมะเร็งตับในอัตราที่ใกล้เคียงกับการผ่าตัด อัตรารอดชีวิตสูงเท่ากับการผ่าตัด
กลไกใน การรักษามะเร็งด้วยคลื่นความถี่สูง (Radiofrequency Ablation: RF)
เครื่อง RFA ประกอบไปด้วยตัวผลิตพลังงานคลื่นวิทยุ เข็มไฟฟ้า RFA และแผ่นรองรับกระแสไฟลงดิน(ground pad) ใช้เพื่อส่งผ่านพลังงานความร้อนไปสู่ก้อนมะเร็งตับได้อย่างทั่วถึงทั้งก้อน ทั่วไปเข็มจะมีขนาด 14-17G และที่ปลายเข็มจะสามารถกางออกได้คล้ายร่ม โดยอาจมีจำนวนก้านร่มตั้งแต่ 3 -10 ก้าน โดยในการตั้งค่าพลังงานสำหรับเครื่อง RFA นั้นจะมีหลักการตั้งตาม algorithmsพลังงานคลื่นวิทยุที่ถูกส่งออกไปจากขั้วไฟฟ้า (electrode) จะชักนำให้เกิดไฟฟ้ากระแสสลับขึ้นภายในอวัยวะ หรือเนื้อเยื่อที่อยู่โดยรอบปลายเข็ม RFA พลังงานเหล่านี้จะเปลี่ยนเป็นพลังงาน ความร้อนที่อุณหภูมิประมาณ 90-100o C เพื่อทำลายก้อนมะเร็งโดยรอบปลายเข็มในรัศมีประมาณ 2-5 ซม. ตัวเข็มจะเป็นตัวนำพลังงานเข้ามาภายในตับ สามารถสอดผ่านเข้าใต้ผิวหนัง บริเวณโคนและก้านของเข็มจะมีฉนวนหุ้มไว้โดยรอบ เป้าหมายของการทำลายก้อน มะเร็งตับ ด้วย RFA คือ ต้องการทำลายก้อนมะเร็งได้ทั้งหมดรวมทั้งเนื้อตับโดยรอบก้อนมะเร็งตับออกไปอีก 0.5-1 ซม. เพื่อไม่ให้มีเซลล์มะเร็งหลงเหลือ โดยความร้อนจะก่อให้เกิด protein coagulative necrosis ซึ่งทำให้เซลล์ถูกทำลายอย่างถาวร ดังนั้น การสอดปลายเข็มเข้าสู่จุดศูนย์กลางของก้อนมะเร็งจึงมีความสำคัญ จึงมักเป็นการทำภายใต้การระบุตำแหน่งโดยอัลตราซาวนด์หรือเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (ultrasound guide or CT localization) เวลาที่ใช้ Ablation ประมาณ 8-20 นาที
ข้อห้ามและข้อจำกัดใน การรักษามะเร็งด้วยคลื่นความถี่สูง (Radiofrequency Ablation: RF)
- ผู้ป่วย HCC ในขั้น Child’s class C
- ผู้ป่วยที่มีการแพร่กระจายของโรคมะเร็งตับไปอวัยวะอื่นๆ
- ผู้ป่วยที่มีความผิดปกติของการแข็งตัวของเลือด (Abnormal coagulogram)
- ผู้ป่วยที่มีผลเกร็ดเลือดต่ำ (<50,000 uL)
- Prothrombine time <50%
- ผู้ป่วยที่มีก้อนมะเร็งติดกับท่อน้ำดี, ถุงน้ำดี, ลำไส้, หัวใจ และกระบังลม ซึ่งการทำ RFA อาจทำให้เกิดอันตรายต่ออวัยวะดังกล่าวได้