หูบาดเจ็บจากความกดดันอากาศ คือ ภาวะนี้พบได้บ่อยในผู้ที่นั่งเครื่องบิน และผู้ที่ดำน้ำลึกเกิดการเปลี่ยนแปลงของความกดดันอากาศทำให้ เกิดอาการปวดหู หูอื้อ ส่วนใหญ่มักเป็นเพียงเล็กน้อยและหายได้เองในเวลานั้นๆ ส่วนน้อยที่อาจมีอาการรุนแรง
- สาเหตุ หูบาดเจ็บจากความกดดันอากาศ
- อาการ หูบาดเจ็บจากความกดดันอากาศ
- การป้องกัน หูบาดเจ็บจากความกดดันอากาศ
- การรักษา หูบาดเจ็บจากความกดดันอากาศ
สาเหตุ หูบาดเจ็บจากความกดดันอากาศ
ในคนปกติ หูชั้นกลางจะมีการปรับความดันอากาศให้เท่ากับหูชั้นนอก (ความกดดันอากาศ)โดยการกลืนหรือหาว ทำให้ท่อยูสเตเซียน (ซึ่งเชื่อมระหว่างช่องคอกับหูชั้นกลาง) เปิดให้อากาศมีการเคลื่อนตัวเข้า ออก เพื่อปรับความดันในหูชั้นกลางให้เท่ากับหูชั้นนอกตลอดเวลา
ในผู้ที่มีภาวะอุดกั้นของท่อยูสเตเซียน (เช่นขณะเป็นไข้หวัดไซนัสอักเสบหวัดภูมิแพ้) เมื่อมีการเปลี่ยน แปลงของความดันของบรรยากาศ (ขณะเครื่องบินขึ้นหรือลงเร็วๆ หรือขณะขึ้นจากการดำน้ำลึก) ก็จะไม่สามารถปรับความดันในหูชั้นกลางให้เท่ากับหูชั้นนอกทำให้เยื่อแก้วหูถูกดูดเข้า (กรณีที่ความดันในหูชั้นกลางต่ำกว่าหูชั้นนอก เช่น ขณะเครื่องบินลง) หรือดันให้โป่งออก (ขณะเครื่องบินขึ้น) และมีน้ำเลือดคั่งที่เยื่อบุภายในหูชั้นกลางทำให้เกิดอาการปวดหูและหูอื้อ
อาการ หูบาดเจ็บจากความกดดันอากาศ
ผู้ป่วยจะมีอาการปวดหู หูอื้อ หูตึงเล็กน้อยมีเสียงดังในหูเวียนศีรษะหลังนั่งเครื่องบินหรือดำน้ำลึกอาจเป็นที่หูข้างเดียวหรือพร้อมกัน 2 ข้างก็ได้ส่วนใหญ่ มักจะเป็นอยู่นานเพียง 2-3 ชั่วโมงก็หายไปได้เอง
บางรายอาจมีอาการปวดหูรุนแรงหูตึงอย่างมากมีเลือดออกจากหู หรือมีอาการบ้านหมุนร่วมด้วย
การป้องกัน หูบาดเจ็บจากความกดดันอากาศ
ขณะเป็นหวัดหรือไซนัสอักเสบควรหลีกเลี่ยงการนั่งเครื่องบินและการดำน้ำลึก
ถ้าหลีกเลี่ยงไม่ได้ ควรใช้ยาพ่นจมูกที่เข้ายาแก้คัดจมูก (decongestant) เข้าจมูกทั้ง 2 ข้าง ข้างละ4ครั้งหรือกินสูโดเฟีดรีน ก่อนออกเดินทาง 30-60 นาที (ถ้าเป็นทางไกลควรกินก่อนเครื่องลง 30-60 นาที) ถ้าเป็นโรคหวัดภูมิแพ้ควรกินยาแก้แพ้ ก่อนออกเดินทาง 30-60 นาที
ขณะเครื่องบินขั้นหรือลงถ้าหากมีอาการหูอื้อเกิดขึ้นให้รีบทำการเป่าลมในปากโดยปิดปากและบีบจมูกเพื่อช่วยให้เปิดท่อยูสเตเซียนให้ลมผ่านเข้าออกปรับความดันในหูชั้นกลางซึ่งอาการมักจะทุเลาได้ทันทีแต่ถ้าอาการไม่หายภายใน 2-3 ชั่วโมงหลังลงเครื่องบิน ควรไปปรึกษาแพทย์
การรักษา หูบาดเจ็บจากความกดดันอากาศ
- ถ้าอาการปวดหูหูอื้อไม่หายภายใน 2-3 ชั่วโมงหลังมีอาการให้กินยาสูโดเอฟีดรีน และยาแก้ปวด ถ้าเป็นหวัดภูมิแพ้ให้ยาแก้แพ้ ถ้าเป็นไข้หวัด หรือไซนัสอักเสบ ร่วมด้วยให้การรักษาควบคู่กันไป
- ถ้าไม่ทุเลาภายใน1สัปดาห์หรือปวดรุนแรงเยื่อแก้วหูทะลุหรือมีเลือดออกจากหูควรส่งปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญบางรายอาจจำเป็นต้องทำการเจาะเยื่อแก้วหู (myringotomy) เพื่อระบายเลือดที่คั่งอยู่ในหูชั้นกลางและปรับความดันในหูชั้นกลางให้เท่ากับหูชั้นนอก