เกิดจากเชื้อไวรัสเด็งกี (dengue virus) ซึ่งแบ่ง ออกเป็น 4 สายพันธุ์ ได้แก่ ชนิด 1, 2, 3 และ 4
โดยทั่วไปเมื่อได้รับเชื้อเด็งกีเข้าไปครั้งแรก (สามารถติดเชื้อตั้งแต่อายุได้ 6 เดือนขึ้นไป)โดยมีระยะฟักตัวประมาณ 3 -15 วัน (ส่วนมาก 5-7 วัน) ผู้ป่วยจะมีไข้สูงคล้ายไข้หวัดใหญ่อยู่ 5-7 วัน และส่วนมากจะไม่มี อาการเลือดออก มีเพียงส่วนน้อยเท่านั้นที่อาจมีเลือด ออก หรือมีอาการรุนแรง เรียกว่า ไข้เด็งกี (dengue fever/DF)
ต่อมาเมื่อผู้ป่วยได้รับเชื้อซ้ำ (ซึ่งอาจเป็นเชื้อ เด็งกีชนิดเดียวกัน หรือคนละชนิดกับที่ได้รับครั้งแรกก็ได้ และมีระยะฟักตัวสั้นกว่าครั้งแรก) ร่างกายก็จะเกิด ปฏิกิริยาทำให้หลอดเลือดฝอยเปราะ และเกล็ดเลือดต่ำ จึงทำให้พลาสมา (น้ำเลือด ไหลซึมออกจากหลอดเลือด(ตรวจพบระดับฮีมาโทคริตสูง มีน้ำในโพรงเยื่อหุ้มปอด และช่องท้อง) และมีเลือดออกง่าย ก็เป็นเหตุให้เกิดภาวะช็อก
โดยทั่วไปการติดเชื้อครั้งหลัง ๆ ที่ทำให้เกิดอาการ รุนแรง มักจะเกิดขึ้นภายหลังการติดเชื้อครั้งแรกประมาณ 6 เดือนถึง 5 ปี มักจะทิ้งช่วงไม่เกิน 5 ปี ด้วยเหตุ นี้ไข้เลือดออกที่มีอาการรุนแรงจึงมักพบในเด็กอายุต่ำกว่า 10 ปี มากกว่าในวัยอื่น
โรคนี้มียุงลายบ้าน (Aedes aegypti) เป็นพาหนะนำโรค กล่าวคือ ยุงลายจะกัดคนที่เป็นไข้เลือดออกก่อนแล้วจึงไปกัดคนที่อยู่ใกล้เคียง (ในรัศมีไม่เกิน 400 เมตร) ก็จะแพร่เชื้อให้คนอื่นๆ ต่อไป ยุงชนิดนี้ชอบเพาะพันธุ์ตามแหล่งน้ำนิ่งในบริเวณบ้าน เช่น ตุ่มน้ำ โอ่งน้ำ จานรองตู้กับข้าว แจกัน ฝากะลา กระป๋อง หลุมที่มีน้ำขังเป็นต้น เป็นยุงที่ออกหากิน (กัดคน) ทั้งในเวลากลางวัน และกลางคืน