สาเหตุ ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ

ส่วนใหญ่เกิดจากภาวะอุดกั้นของทางเดินหายใจส่วนต้น ซึ่งเกี่ยวข้องกับปัจจัยดังต่อไปนี้

• อายุ คนที่มีอายุมาก เนื้อเยื่อและกล้ามเนื้อหย่อยยาน ทำให้ช่องทางเดินหายใจบริเวณลำคอแคบลงลิ้นไก่และลิ้นตกไปอุดกั้นทางเดินหายใจได้ง่าย โรคนี้พบบ่อยในคนอายุ 40–70 ปี

• เพศ พบภาวะนี้ในผู้ชายมากกว่าผู้หญิง เชื่อว่าฮอร์โมนเพศหญิงมีส่วนช่วยทำให้กล้ามเนื้อที่ทำหน้าที่ขยายช่องทางเดินหายใจ    มีความตึงตัวที่ดีกว่า จึงมีการอุดกั้นทางเดินหายใจน้อยกว่าผู้ชาย  แต่หลังวัยหมดประจำเดือนผู้หญิงมีโอกาสเป็นโรคนี้พอ ๆ กับผู้ชาย

• ลักษณะโครงสร้างของกระดูกใบหน้า คนที่มีลักษณะคางสั้น กระดูกใบหน้าแบน จะมีช่องทางเดินหายใจส่วนต้นแคบกว่าปกติ

• ความอ้วน คนที่อ้วนจะมีการสะสมไขมันมากที่ลำคอและทรวงอก ทำให้ช่องทางเดินหายใจส่วนต้นแคบลง  และการเคลื่อนไหวของหน้าอกน้อยกว่าปกติ

• การบริโภคแอลกอฮอล์ ยากลุ่มประสาทและยานอนหลับ  ทำให้กล้ามเนื้อต่าง ๆ รวมทั้งบริเวณลำคออ่อนแรง  เกิดการอุดกั้นทางเดินหายใจได้ง่าย

• การสูบบุหรี่ ทำให้ระบบทางเดินหายใจมีประสิทธิภาพลดลง

• กรรมพันธุ์  อาจพบว่ามีพ่อแม่พี่น้องเป็นด้วย

• ในเด็ก อาจเกิดจากทอนซิลโต ต่อมอะดีนอยด์โต หรือมีความผิดปกติแต่กำเนิด (เช่น ใบหน้าเล็ก ลิ้นใหญ่) 

เมื่อมีการอุดกั้นของทางเดินหายใจส่วนต้นเกิดขึ้นขณะนอนหลับ ก็จะทำให้เกิดภาวะหยุดหายใจตามมา ซึ่งอาจแสดงอาการได้ 2  ลักษณะ ได้แก่

               1. การหยุดหายใจ (apnea)ไม่มีลมหายใจเข้าออกทางจมูกหรือปาก เป็นเวลาอย่างน้อย10 วินาที

               2. การหายใจแผ่ว (hypopnea) มีลมหายใจเข้าออกทางจมูกหรือปากลดลงอย่างน้อยร้อยละ 50 เป็น เวลาอย่างน้อย10 วินาที สังเกตได้จากการกระเพื่อมของหน้าอกและท้องลดลง

ขณะที่หยุดหายใจ ระดับออกซิเจนในเลือดจะต่ำลง ทำให้อวัยวะต่างๆได้รับออกซิเจนไปเลี้ยงน้อยลง เมื่อลดลงถึงระดับหนึ่ง สมองจะมีกลไกตอบสนองโดยอัตโนมัติ ปลุกให้ตื่นจากหลับ และทำให้กล้ามเนื้อบริเวณทางเดินหายใจส่วนต้นตึงตัว เปิดช่องทางเดินหายใจให้ โล่ง (ผู้ป่วยจะมีอาการสะดุ้ง  สำลักน้ำลายตนเอง หรือ หายใจเฮือกอย่างดัง และแรง) ผู้ป่วยก็จะกลับมาหายใจเป็นปกติ พอหลับไปได้สักพักหนึ่ง ก็เกิดภาวะหยุดหายใจอีก  แล้วสมองก็จะปลุกให้ตื่นอีก เป็นเช่นนี้ไปเรื่อยๆ ตลอดทั้งคืน อาการดังกล่าวอาจเกิดขึ้นมากกว่าชั่วโมงละ 10 ครั้ง ทำให้นอนหลับไม่เต็มที่  แต่ผู้ป่วยจะไม่รู้ตัวว่ามีการสะดุดของการนอนและเข้าใจว่าตัวเองนอนหลับได้ดี