ในปี ค.ศ 1965 กลอด (Glod) และ ฟรีดแมน (Freedman) ตรวจพบ CEA จากลำไส้ใหญ่ทารถในครรภ์มารดาและมะเร็งลำไส้ใหญ่จึงเป็นที่มาของชื่อ Carcinoembryonic antigen การสร้าง CEA จะหยุดลงเมื่อทารกคลอด จึงไม่พบ CEA ในผู้ใหญ่ที่อยู่ในภาวะปกติ ต่อมาในปี 1969 ทอมสัน (Thomson) และคณะ ได้ศึกษาการตรวจหาระดับ CEA ในซีรั่มของผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนัก (Colorectal cancer) จำนวน 36 รายพบว่า มีผู้ป่วยจำนวน 35 ราย ที่มีระดับ CEA สูง ในขณะที่ไม่พบในคนปกติหญิงตั้งครรภ์ ผู้ป่วยที่ไม่ได้เป็นมะเร็งกระเพาะอาหารและลำไส้ (gastrointestinal) หรือเป็นโรคลำไส้หลังจากนั้นมีการศึกษาเพิ่มเติมจนกระทั่ง CEA ได้รับการยอมรับอย่างแพร่หลายให้ใช้เป็น tumor marker สำหรับมะเร็งกระเพาะอาหารและลำไส้โดยเฉพาะโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนักมักพบระดับ CEA สูงมากผิดปกติและบ่อยกว่ามะเร็งชนิดอื่น ๆ
เนื่องจาก CEA ไม่ได้จำเพาะกับโรคมะเร็งสำไส้ใหญ่และทวารหนักแต่เพียง โรคเดียวยังพบสูงผิดปกติในมะเร็งของอวัยวะอื่น ๆ ด้วย รวมถึงภาวะอักเสบต่าง ๆ แต่ระดับ CEA มักไม่สูงมากนัก แบ่งภาวะที่ทำให้ระดับ CEA สูงขึ้น ออกเป็น 2 ภาวะคือภาวะที่เป็นมะเร็ง
(malignancy) และภาวะที่ไม่ใช่มะเร็ง (benign) ดังนี้
ภาวะที่เป็นมะเร็ง (malignancy) ได้แก่ มะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนัก (Colorectal) มะเร็งกระเพาะอาหาร (Ga66666stric cancer) มะเร็งปอด (Lung cancer) มะเร็งตับอ่อน (Pancreatic cancer) มะเร็งตับ (Liver cancer) มะเร็งเต้านม (Breast cancer) มะเร็งรังไข่ (Ovarian cancer) มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ (Bladder cancer) มะเร็งต่อมน้ำเหลือง (Lymphoma) มะเร็งไฝ (Melanoma) ภาวะที่ไม่ใช่มะเร็ง (benign) ได้แก่ การสูบบุหรี่ (Cigarette smoking) โรคแผลในทางเดินอาหาร (Peptic ulcer disease) โรคกลุ่มอาการลำไส้อักเสบเรื้อรัง (Inflammatory bowel disease) ตับอ่อนอักเสบ (Pancreatitis) โรคตับแข็ง (cirrhosis) โรคขาดไทรอยด์ฮอร์โมน (Hypothyroidisum) ท่อน้ำดีอุดตัน (Biliary obstruction)
วัตถุประสงค์
1.เพื่อติดตามผลการรักษาโรคมะเร็ง
2.เพื่อประเมินระยะของมะเร็งลำไส้ใหญ่ก่อนผ่าตัด ประเมินว่าผ่าตัดเอาเซลล์มะเร็งออกเพียงพอหรือไม่ และตรวจมะเร็งลำไส้ใหญ่ที่เกิดขึ้นใหม่
ผลการตรวจที่เป็นปกติ
ค่าปกติ Serum CEA < 5 ng / ml
ผลการตรวจที่ผิดปกติ
ระดับ CEA สูงขึ้นตลอดเวลา แสดงว่ามีก้อนเนื้องอกอยู่เก่าหรือมีก้อนเนื้องอกขึ้นมาใหม่ หากมีระดับมากเกินกว่าปกติก่อนผ่าตัดเอาก้อนเนื้องอกออกก่อนให้ยาเคมีบำบัดหรือก่อนรักษาด้วยรังสีรักษา และกลับมาเป็นปกติภายใน 6 สัปดาห์แสดงว่าการรักษาดังกล่าวประสบผลสำเร็จ
ระดับ CEA สูง เป็นลักษณะเฉพาะในสภาวะที่เป็นมะเร็ง มีเนื้องอกของอวัยวะในระบบทางเดินอาหารและปอด และในภาวะที่ไม่ใช่มะเร็ง เช่น โรคเนื้องอกตับ โรคตับแข็ง ตับอ่อนอักเสบ จากแอลกอฮอล์ และโรคลำไส้อักเสบ เป็นต้น
ระดับ CEA สูงขึ้น อาจเกิดจากมะเร็งเต้านมและมะเร็งรังไข่