ลิ้นอักเสบ (Glossitis) หมายถึง การอักเสบของลิ้น ภาวะดังกล่าวเป็นสาเหตุให้ลิ้นบวมใหญ่ขึ้น เปลี่ยนสี ลิ้นเป็นแผล และลักษณะของพื้นผิวเปลี่ยนไป โดกปกติลิ้นจะมีขนาดเล็ก เป็นอวัยวะที่มีกล้ามเนื้ออยู่ภายในช่องปาก ช่วยในการเคี้ยว และกลืนอาหาร อีกทั้งยังช่วยในการออกเสียง
ลิ้นอักเสบอาจทำให้ปุ่มลิ้นเล็กๆ (Papillae) ที่อยู่บนพื้นผิวของลิ้นหายไป โดยปุ่มลิ้นประกอบไปด้วยเซ็นเซอร์ขนาดเล็กหลายพันตัว เรียกว่า ต่อมรับรส และมีบทบาทในการรับประทานอาหารของคุณ หากลิ้นอักเสบรุนแรงเป็นเหตุให้บวมและแดง ทำให้เจ็บและอาจเปลี่ยนวิธีการกินหรือการพูดของคุณไป
ส่วนใหญ่ลิ้นอักเสบจะหายไปตามเวลาหรือการรักษา การรักษาจะประสบความสำเร็จมากขึ้น หากคุณหลีกเลี่ยงอาหารที่เป็นสาเหตุให้ลิ้นอักเสบ การทำความสะอาดช่องปากอย่างถูกต้องจะช่วยละหรือป้องกันปัญหาได้ พูดคุยกับแพทย์หากอาการไม่ดีขึ้น
และหากมีอาการลิ้นบวมรุนแรงจนปิดกั้นทางเดินหายใจ ควรรีบพบแพทย์โดยฉุกเฉิน
ลิ้นอักเสบมีหลายประเภทได้แก่
ลิ้นอักเสบเฉียบพลัน (Acute glossitis) เป็นการอักเสบของลิ้นที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว และมักมีอาการรุนแรง ลิ้นอักเสบชนิดนี้มักเกิดขึ้นระหว่างที่มีอาการแพ้
ลิ้นอักเสบเรื้อรัง (Chronic glossitis) เป็นการอักเสบของลิ้นที่เป็นแล้วเป็นอีก ลิ้นอักเสบชนิดนี้อาจเริ่มจากอาการของภาวะสุขภาพอื่น
ลิ้นเลี่ยน (Atrophic glossitis) หรืออีกชื่อหนึ่งว่า Hunter glossitis เกิดเมื่อปุ่มลิ้นหายไป มีผลทำให้สีและพื้นผิวของลิ้นเปลี่ยนไป ลิ้นอักเสบชนิดนี้โดยทั่วไปจะทำให้ลิ้นมีความมันวาว
ปัจจัยบางประการที่อาจก่อให้เกิดการอักเสบของลิ้น ได้แก่:
ปฏิกิริยาการแพ้ยา อาหาร และสารระคายเคืองอื่นที่อาจทำให้ปุ่มลิ้นและกล้ามเนื้อของลิ้นเสียหาย สารระคายเคือง เช่น ยาสีฟัน และส่วนประกอบของยาที่รักษาความดันโลหิตสูง
โรคบางอย่างที่ส่งผลต่อระบบภูมิคุ้มกันที่ทำลายกล้ามเนื้อลิ้น และปุ่มลิ้น เริม (Herpes simplex) ซึ่งเป็นไวรัสที่เป็นเหตุให้เกิดแผลพุพองรอบปาก อาจทำให้เกิดอาการบวมและเจ็บลิ้นได้
ธาตุเหล็กในเลือดไม่เพียงพออาจทำให้เกิดลิ้นอักเสบ ธาตุเหล็กควบคุมการเจริญเติบโตของเซลล์โดยช่วยให้ร่างกายสร้างเซลล์เม็ดเลือดแดง ซึ่งทำหน้าที่ขนส่งออกซิเจนไปยังอวัยวะต่างๆของร่างกาย หากระดับธาตุเหล็กในเลือดต่ำอาจส่งผลให้ระดับไมโอโกลบินต่ำ ซึ่งไมโอโกลบินเป็นโปรตีนในเซลล์เม็ดเลือดแดงที่มีความสำคัญต่อสุขภาพของกล้ามเนื้อรวมไปถึงกล้ามเนื้อของลิ้น
การได้รับบาดเจ็บที่ปากส่งผลต่อสภาพลิ้น การอักเสบอาจเกิดขึ้นจากรอยตัด และรอยไหม้ที่ลิ้นหรืออุปกรณ์ทันตกรรม เช่น เหล็กดัดฟันที่วางอยู่บนฟันของคุณ
อาการของคุณอาจแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับสาเหตุของการอักเสบ อาการทั่วไปได้แก่:
การรักษาลิ้นอักเสบโดยทั่วไปประกอบไปด้วยการใช้ยาร่วมกับการดูแลที่บ้าน
ยาปฏิชีวนะ และยาอื่นๆที่ช่วยขจัดการติดเชื้ออาจถูกสั่งโดยแพทย์ หากมีแบคทีเรียอยู่ในร่างกายของคุณ แพทย์อาจสั่งยาคอร์ติโตสเตียรอยด์เฉพาะที่ เพื่อลดรองแดง และลดปวด
การแปรงฟัน และการใช้ไหมขัดฟันวันละหลายๆครั้ง อาจทำให้สุขภาพลิ้น, เหงือก และฟันดีขึ้น วิธีนี้สามารถช่วยบรรเทาอาการที่เกิดจากลิ้นอักเสบ และป้องกันไม่ให้กลับเป็นอีก