ผื่นผ้าอ้อม (Diaper rash) เป็นอาการระคายเคืองของผิวหนัง ที่เป็นในลักษณะของผื่นแพ้ในทารกหรือเด็ก ซึ่งมักจะพบในเด็กที่มีอายุต่ำกว่าสองปี โรคผิวหนังจากผ้าอ้อมผื่นผ้าอ้อมทำให้เกิดอาการแสบร้อนและแดงบนผิวที่ของผิวหนังที่สัมผัสและถูกับผ้าอ้อม ผื่นผ้าอ้อมนี้ไม่ได้เกิดจากผ้าอ้อมโดยตรงแต่จะเกิดบริเวณที่สวมใส่ผ้าอ้อมที่เกิดการอับและผิวลูกสัมผัสกับปัสสาวะหรืออุจจาระนานเกินไปจะทำให้ผิวแดงมีผื่นระคายเคือง เกิดผดผื่นในทารกได้ แต่ทั้งนี้มียาทาแพ้ผื่นผ้าอ้อม เพื่อช่วยบรรเทาอาการให้ลูกน้อยได้
สาเหตุ ผื่นผ้าอ้อม
สาเหตุของการเกิดผื่นผ้าอ้อมบางครั้งอาจจะเป็นเพราะการที่เด็กใช้ผ้าอ้อมที่อับชื้นนานเกินไป หรือบางครั้งอาาจจะเกิดเพราะการเสียดสีของผิวหนังที่บอบบาง หรือหากผ้าอ้อมคับจนเกินไปอาจจะทำให้เกิดการระคายเคือง แต่หากลูกน้อยเกิดถับถ่าย หรือมีอาการท้องเสียแล้วไม่ได้เปลี่ยนผ้าอ้อมทันที ก็อาจจะทำให้เกิดผื่นผ้าอ้อม ผิวลูกน้อยแสบแดง เนื่องจากบางครั้งอุจจาระหรือปัสสาวะอาจจะมีความเป็นกรด กัดผิวลูกน้อยได้ บางครั้งกรณีที่ไม่ได้เกิดจากผ้าอ้อมโดยตรง ด้วยความบอบบางของผิวเด็ก อาจจะเกิดจากสบู่ หรือทิชชู่ที่แม่ใช้ทำความสะอาดผิวลูกน้อยแล้วลูกเกิดอาการแพ้ก็เป็นได้ สาเหตุอื่น ๆ ที่ทำให้ผิวหนังเกิดอาการคัน
อาการ ผื่นผ้าอ้อม
ผื่นผ้าอ้อมอาการที่เกิดขึ้นกับผิวบริเวณที่สัมผัสผ้าอ้อม จะเป็นผื่นแดงแสบ ร้อน คัน บางครั้งอาจจะมีผิวลอก ร่วมด้วย ก้นแดงแสบ เป็นผื่นที่ขาหนีบ บางครั้งแดงบริเวณอวัยวะเพศและหากลูกอยู่ในผ้าอ้อมที่อับชื้นนานเกินไป หรือในผ้าอ้อมที่มีอุจจาระนาน อาจจะทำให้ผิวลูกติดเชื้อแบคทีเรีย และก่อให้เกิดอาการแทรกซ้อนรุนแรงได้
และเมื่อเกิดผื่นผ้าอ้อมแล้ว ผื่นนี้อาจจะเป็นอยู่ตั้งแต่ 24-48 ชั่วโมงหรือนานกว่านั้นก็เป็นได้ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของผื่น และหากผื่นของลูกมีอาการขั้นรุนแรงที่มีผื่นและแผลหรือหนองร่วมด้วย และลูกมีไข้คุณควรพบแพทย์ทันที
การรักษา ผื่นผ้าอ้อม
การป้องกันผื่นผ้าอ้อม เราควรหมั่นตรวจดูและเปลี่ยนผ้าอ้อมลูกบ่อย ๆ ระวังไม่ให้ผิวบริเวณนั้นเกิดความอับชื้น เราไม่ควรให้เกิดผื่นแพ้ผ้าอ้อมขึ้นแล้วมารักษาเราควรป้องกันไม่ให้ผื่นผ้าอ้อมเกิดขึ้นเลย
การป้องกันผื่นผ้าอ้อมไม่ให้เกิดขึ้นสามารถทำได้ดังนี้ :
- เลือกใช้ผ้าอ้อมที่เหมาะกับสภาพผิวและขนาดตัวลูก มีส่วนสำคัญอย่างมากในการป้องกันการเกิดผื่น และการระคายเคือง เพราะถ้าผ้าอ้อมคับหรือแน่นเกินไปอาจจะทำให้เกิดการเสียดสีและระคายเคือง และต้องเลือกผ้าอ้อมที่สามารถดูดซับความชื้นได้เป็นอย่างดี
- ทำความสะอาดผิวลูกให้ดีทุกครั้งหลังเปลี่ยนผ้าอ้อม ซับให้แห้ง
- เปลี่ยนผ้าอ้อมทุก ๆ 2-3 ชม หรือทุกครั้งหลังลูกน้อยถ่ายหนัก
- ควรงดการใส่ผ้าอ้อมบ้างเพื่อให้ผิวหนังของลูกน้อยได้สัมผัสอากาศและผ่อนคลาย
- ไม่ควรทาแป้งฝุ่นเพราะแป้งจะจับกับเหงื่อที่ออกในบริเวณนั้นกลายเป็นคราบหรือก้อนแป้ง ทำให้ผิวชื้นแฉะตลอดเวลา สามารถเกิดอาการระคายเคืองและเป็นผื่นผ้าอ้อมง่ายขึ้น
- ควรใช้แค่สบู่อ่อน ๆ ไม่ควรใช้แอลกอฮอล์หรือสารระคายเคืองหรือสบู่ที่มีส่วนผสมของน้ำหอมทำความสะอาดผิวลูก
หากลูกเป็นผื่นแพ้ผ้าอ้อมคุณสามารถซื้อยาทาผื่นผ้าอ้อมได้ เพื่อลดผื่นคัน:
- hydrocortisone ครีมทาผื่นผ้าอ้อมเพื่อลดอาการบวม
- ครีมต้านเชื้อราหรือยาปฏิชีวนะลดการติดเชื้อ (แพทย์อาจสั่งยาปฏิชีวนะแบบทานให้ด้วย)
- zinc oxide
- ครีมที่มีส่วนผสมของสเตียรอยด์
ทั้งนี้ก่อนการใช้ยาใด ๆ กับผิวลูกควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญก่อน