เซ็บเดิร์ม (Seborrheic Dermatitis) คือ โรคผิวหนังอักเสบ seborrheic ที่ส่งผลให้เกิดผื่นแดงตามผิวหนัง ทำให้ผิวลอกเป็นแผ่นและตกสะเก็ดที่ดูเหมือนรังแค มักจะเกิดขึ้นได้บ่อยบริเวณหนังศีรษะ และบริเวณอื่นที่ผิวมีความมัน เช่น ใบหน้า หน้าอก และแผ่นหลัง อาจจะเกิดขึ้นได้ในเด็กทารก ซึ่งจะเป็นช่วงแรกเกิดสองอาทิตย์แรก และจะค่อย ๆ หายไปเอง
สาเหตุ เซ็บเดิร์ม
ปัจจุบันสาเหตุของการเกิดเซ็บเดิร์มยังไม่เป็นที่แน่ชัด แพทย์ตั้งข้อสันนิษฐานว่า อาจจะมีสองปัจจัยหลักที่สามารถทำให้อาการเกิดกำเริบได้ ปัจจัยแรก คือ การผลิตน้ำมันมากเกินไป ทำให้เกิดน้ำมันส่วนเกินบนผิวหนัง และส่งผลให้ผิวหนังแดงและระคายเคือง ปัจจัยที่สองคือเชื้อรา Malassezia ซึ่งเป็นประเภทของเชื้อราที่พบได้ตามธรรมชาติในน้ำมันของผิวหนัง หากเชื้อรามีการเจริญเติบโตผิดปกติจะส่งผลทำให้ผิวหลั่งน้ำมันมากเกินไปและทำให้เกิดเซ็บเดิร์มได้
นอกจากนี้เซ็บเดิร์มอาจจะเกิดในทารกได้เช่นกัน เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนที่เกิดขึ้นของมารดาระหว่างตั้งครรภ์ ระดับฮอร์โมนที่เปลี่ยนแปลงนั้นจะกระตุ้นต่อมน้ำมันของทารกซึ่งนำไปสู่การผลิตน้ำมันมากเกินไปซึ่งอาจทำให้ผิวระคายเคือง
เซ็บเดิร์มเป็นปัญหาผิวหนังระยะยาว ที่จะต้องมีการรักษาอย่างต่อเนื่อง การดูแลผิวที่เหมาะสมและการควบคุมปัจจัยกระตุ้นสามารถ ช่วยคุณจัดการกับเซ็บเดิร์มได้
อาการโรคเซ็บเดิร์มจะกำเริบโดยปัจจัยเร้าต่าง ๆ เช่น
- ความเครียด
- อากาศเย็น และแห้ง
- การดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป ทั้งนี้การดื่มแอลกอฮอล์อาจจะส่งผลที่แตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับบุคคล และอาการที่เกิดขึ้นตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย
อาการ โรคเซ็บเดิร์ม (Seborrheic Dermatitis)
เซ็บเดิร์มมีลักษณะและอาการดังนี้:
- ผมร่วงบริเวณหนังศีรษะที่เป็นเซ็บเดิร์ม
- ผิวหนังในบริเวณเป็นเซ็บเดิร์มจะมีความมัน
- มีอาการแดง คัน
- ผิวลอก ตกสะเก็ด บางครั้งสะเก็ดที่หลุดลอกอาจจะเป็นสีเหลือง หรือขาว ที่เรียกว่ารังแค อาจจะเป็นได้บริเวณผมหรือคิ้ว
ใครที่มีความเสี่ยงเป็นโรคเซ็บเดิร์ม
ยังไม่มีข้อมูลแน่ชัดนักว่าใครที่มีความเสี่ยงของการเกิดเซ็บเดิร์ม แต่บางครั้งหากบุคคลในครอบครัวเป็นเซ็บเดิร์มคุณอาจจะมีความเสี่ยงเพิ่มขึ้น และนอกจากนี้ยังมีปัจจัยอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น:
- โรคอ้วน
- ร่างกายอ่อนล้า
- ผิวหนังมีปัญหา
- ความเครียด
- มลภาวะ
- การใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีแอลกอฮอล์กับผิว
- ป่วยเป็นโรคเรื้อรังเช่น เอดส์ โรคพาร์กินสัน หรือเส้นเลือดในสมอง
รักษาโรคเซ็บเดิร์ม
หากอาการของคุณไม่ดีขึ้นจากการรักษาด้วยตัวเอง สามารถไปพบแพทย์ ซึ่งแพทย์อาจจะทำการรักษาโดยใช้ตัวยาดังนี้:
- แชมพูที่มีส่วนผสมของ hydrocortisone, fluocinolone หรือ desonide ตัวยาเหล่านี้มีประสิทธิภาพมากในการรักษาโรคเซ็บเดิร์ม แต่หากใช้เป็นเวลานานอาจจะมีผลข้างเคียง
- ยาต้านเชื้อราที่เรียกว่า binbinafine ยานี้มักจะไม่แนะนำเนื่องจากอาจทำให้เกิดผลข้างเคียง เกิดอาการแพ้และปัญหาตับ
- Metronidazole เป็นการรักษาอีกวิธีหนึ่งที่สามารถบรรเทาอากาและยับยั้งแบคทีเรีย อยุ่ในรูปแบบครีมและเจล สามารถใช้กับผิวได้วันละสองครั้งจนกว่าอาการจะดีขึ้น
- แพทย์อาจจะให้ใช้ตัวยา psoralen ร่วมกันกับการรักษาด้วยแสง ตัวยา psoralen อาจจะมาในรูปแบบยาทาหรือยาเม็ดรับประทาน
วิธีรักษาเซ็บเดิร์มเองที่บ้าน
โดยส่วนใหญ่แล้วสามารถใช้แชมพูขจัดรังแค ในการรักษาเซ็บเดิร์มหนังศีรษะ
การรักษาและบรรเทาอาการเองที่บ้าน ที่อาจช่วยให้รักษาเซ็บเดิร์ม มีดังนี้:
- ครีมลดเชื้อรา
- ล้างแชมพู หรือสบู่ให้เกลี้ยง
- โกนหนวดเครา
- ใช้สบู่ และผงซักฟอกที่อ่อนโยน