กลุ่มอาการซิคไซนัส (Sick Sinus Syndrome)

กลุ่มอาการซิคไซนัส (Sick Sinus Syndrome) คือ กลุ่มอาการความผิดปกติที่เกิดขึ้นจากการทำงานที่ผิดปกติของ sinus node (เซลล์ชนิดพิเศษในหัวใจซึ่งสามารถสร้างกระแสไฟฟ้าเอง) sinus node ทำหน้าที่ควบคุมการเต้นของหัวใจ

จังหวะไซนัส หรือ จังหวะการเต้นปกติของหัวใจ ควบคุมโดยกระแสไฟฟ้าจาก sinus node หากไม่มีกระแสไฟฟ้านี้ หัวใจไม่สามารถเต้นปกติได้

ประเภทของกลุ่มอาการซิคไซนัส

มีความผิดปกติหลายอย่างที่เกิดขึ้นเมื่อ sinus node ทำงานผิดปกติ จังหวะการเต้นของหัวใจจะแตกต่างไปตามกระแสไฟฟ้าที่ sinus node ผลิตออกมา

ความผิดปกติที่พบได้จากกลุ่มผิดปกตินี้ คือ

  • หัวใจเต้นช้าแบบ sinus bradycardia หัวใจเต้นช้ากว่า 60 ครั้งต่อนาที
  • sinus arrest หรือ sinus pause คือ อาการที่ sinus node หยุดทำงานชั่วคราว ทำให้จังหวะการเต้นของหัวใจเปลี่ยนไป
  • sinoatrial block เมื่อกระแส sinus node ไม่สามารถเข้าไปถึงหัวใจห้องบนสองห้องได้
  • tachycardia-bradycardia (or tachy-brady) syndrome เมื่อหัวใจสลับจังหวะระหว่างช้ามาก กับเร็วมาก

สาเหตุของกลุ่มอาการซิคไซนัส

เกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น

  • เกิดความเสียหายต่อระบบกระแสไฟฟ้าของหัวใจ เกิดจากโรคต่างๆ
  • แผลเป็นจากการผ่าตัดหัวใจ
  • การใช้ยาบางตัว เช่น ยาต้านแคลเซียม หรือ beta blockers ที่ใช้รักษาความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ และโรคอื่นๆ
  • กล้ามเนื้อหัวใจอ่อนแอลงตามอายุ เป็นสาเหตุที่พบบ่อยที่สุด

มีความเชื่อว่า ความผิดปกตินี้เกิดจากความเสื่อมของเซลล์เพซเมกเกอร์ (เซลล์ผลิตกระแสประสาท)  ความเสื่อมของเซลล์นี้ทำให้ระบบที่ส่งกระแสไฟฟ้าทั่วทั้งหัวใจเปลี่ยนไป ทำให้ sinus node ทำงานผิดปกติและหัวใจไม่สามารถเต้นตามปกติได้

อาการซิคไซนัส ซินโดรม

ผู้ป่วยส่วนใหญ่ไม่แสดงอาการ อาการจะเห็นได้ชัดเมื่อหัวใจไม่สามารถเต้นได้ตามปกติ

อาการมีดังนี้

  • เป็นลม หรือรู้สึกจะเป็นลม
  • เหนื่อยง่าย
  • วิงเวียนศีรษะ
  • หัวใจเต้นผิดปกติ
  • ชีพจรช้ามาก
  • หายใจลำบาก
  • เจ็บหน้าอก
  • สับสน งุนงง
  • มีปัญหาความจำ
  • นอนหลับไม่สนิท
  • ไม่ทนต่อการออกกำลังกาย เหนื่อยเร็ว

การรักษาซิคไซนัส ซินโดรม

การรักษาจะรักษาตามอาการ ส่วนมากเป็นการรักษาด้วยยา แพทย์อาจจะเปลี่ยนยาหากมีปัญหา และอาจจะสั่งยาเพิ่ม เพื่อรักษาจังหวะการเต้นของหัวใจโดยเฉพาะ

สุดท้ายแล้วเมื่อ sinus node ไม่สามารถทำงานได้ตามปกติ ผู้ป่วยส่วนใหญ่ต้องใช้เครื่องกระตุ้นหัวใจ (artificial pacemaker) ซึ่งเป็นอุปกรณ์เล็กๆที่ฝังไว้ที่ใต้ผิวหนังหน้าอกหรือหน้าท้อง ทำหน้าที่ส่งกระแสไฟฟ้าให้หัวใจเต้นได้ตามปกติ

เครื่องกระตุ้นหัวใจใช้เพื่อรักษากลุ่มอาการซิคไซนัส เครื่องกระตุ้นหัวใจมีความคงทนสูง และมีน้อยคนที่มีภาวะแทรกซ้อน

อาการแทรกซ้อน (พบได้ยาก) ที่เกิดจากเครื่องกระตุ้นหัวใจ มีดังนี้

  • เกิดรูทะลุที่กล้ามเนื้อหัวใจ เกิดจากขั้นตอนการผ่าตัด
  • การติดเชื้อจากเครื่องกระตุ้นหัวใจ เกิดในขั้นตอนการฝังเครื่องกระตุ้นหัวใจ
  • เลือดออกเข้าไปในเครื่องกระตุ้นหัวใจ
  • ภาวะลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำ
  • ปอดแฟบ Atelectasis

ด้วยเทคโนโลยีที่ก้าวหน้าขึ้นทำให้มีนักวิจัยสนใจในการทำเครื่องกระตุ้นหัวใจแบบชีวภาพ โดยเอาเซลล์ที่มียีนส์ของเซลล์เพซเมกเกอร์ฝังไปในหัวใจ เซลล์นี้จะเติบโตเข้าในกล้ามเนื้อหัวใจ และกลายเป็นเครื่องกระตุ้นหัวใจแบบชีวภาพ

อีกวิธีหนึ่ง คือ ใช้สเต็มเซลล์ โดยสเต็มเซลล์จะเป็นแบบเซลล์ที่ยังไม่โตเต็มที่ และสามารถกลายไปเป็นเซลล์ชนิดที่ต้องการได้ คือ โตไปเป็นเซลล์ชนิดเดียวกับเซลล์หัวใจ และ sinus node

[Total: 0 Average: 0]