สังคัง (Tinea Cruris) เป็นโรคติดเชื้อราบนผิวหนังที่ทำให้เกิดผื่นแดงอักเสบ เป็นขุย มีอาการคันตามผิวหนัง มักจะเกิดบริเวณขาหนีบ อวัยวะเพศ ต้นขาด้านใน ก้น หรือผิวหนังที่มีความอับชื้นสูง พบบ่อยในเพศชายวัยรุ่นหรือวัยผู้ใหญ่ แต่ก็สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกเพศทุกวัย โดยการรักษาส่วนใหญ่จะใช้ยาต้านเชื้อราที่หาซื้อได้ตามร้านขายยา
สาเหตุ สังคัง
สังคัง (Tinea Cruris) เกิดจากเชื้อรากลุ่ม Dermatophyte ซึ่งอาจจะมีสาเหตุจากผิวบริเวณนั้นมีความอับชื้น การใส่กางเกงที่หนาเกินไปในสภาพอากาศร้อน ทำให้เกิดเหงื่อและไม่สามารถระบายความอับชื้นได้ หรืออาจจะได้รับเชื้อจากการใช้ของใช้ส่วนตัวร่วมกับผู้อื่นเช่น ผ้าเช็ดตัว เกงเกง หรือกางเกงชั้นใน และการมีเพศสัมพันธ์กับผู้ที่มีเชื้อรานี้อยู่แล้วก็อาจจะเป็นสาเหตุหนึ่ง โดยปกติหากเชื้อราชนิดนี้ไม่ได้ก่อให้เกิดปัญหามากแต่ด้วยสภาวะอากาศและความร้อน จึงทำให้เชื้อราก่อตัวเพิ่มขึ้นอย่างทวีคูณ
โดยสาเหตุหลักของการเกิดสังคังมาจากการสวมใส่เสื้อผ้าเปียกชื้น ไม่สะอาด หรือผิวหนังสัมผัสกับความชื้นเป็นเวลานานจนเชื้อราเติบโตอย่างรวดเร็ว และผู้ป่วยมักติดเชื้อบริเวณขาหนีบ ต้นขาด้านใน ก้น มือหรือเท้า
นอกจากนี้ ยังมีปัจจัยบางประการที่ทำให้เสี่ยงต่อการติดเชื้อราได้ง่าย ดังนี้
- เป็นนักกีฬาที่มีเหงื่อออกมากและผิวหนังอับชื้นหมักหมมเป็นเวลานาน
- เป็นผู้ชาย หรือผู้ที่อยู่ในช่วงวัยรุ่นและวัยผู้ใหญ่
- ไม่รักษาสุขอนามัยของร่างกาย ไม่ค่อยอาบน้ำหรือเปลี่ยนเสื้อผ้าและชุดชั้นในใหม่ โดยเฉพาะหลังจากเล่นกีฬาหรือทำงานหนักจนมีเหงื่อออกมาก
- มีปัญหาสุขภาพบางอย่าง เช่น ระบบภูมิคุ้มกันผิดปกติ ภาวะเหงื่อออกมาก น้ำหนักเกิน โรคอ้วน โรคเบาหวาน หรือโรคที่ทำให้เกิดเหงื่อและแรงเสียดสีมากกว่าคนปกติ เป็นต้น
- ชอบสวมใส่เสื้อผ้าที่รัดแน่น หรือสวมเสื้อผ้าสกปรกซ้ำหลายครั้ง
- สัมผัสเสื้อผ้าที่มีเชื้อราโดยตรง หรือใช้สิ่งของที่ติดเชื้อราร่วมกับผู้อื่น เช่น ชุดชั้นใน ชุดกีฬา ผ้าเช็ดตัว หวี กรรไกรตัดเล็บ เป็นต้น
อาการ สังคัง
อาการของสังคังส่งผลให้ผิวบริเวณขาหนีบหรือบริเวณอื่น ๆ ที่ติดเชื้อมีอาการคันอย่างรุนแรงบางครั้งอาจจะมีตุ่มใสๆ หรือเป็นผื่นแดงนูน หากเกาจะทำให้ผิวแสบ เป็นแผล ลักษณะผิวกคล้ายกลาก การเกาจะทำให้เชื้อราแพร่กระจายลุกลามไปยังบริเวณอื่นที่ใกล้เคียงเช่น ก้น หรืออวัยวะเพศ โดยแพร่กระจายมาจากเชื้อราที่ขาหนีบ
โดยทั่วไปแล้วสังคังจะมีอาการดังนี้:
- ผื่นแดง
- ผื่นจะแย่ลงเมื่อออกกำลังกาย หรือมีเหงื่อออก
- มีอาการคันอย่างรุนแรง คันข้างขาหนีบ
- คันง่ามขา
- ผิวแสบร้อนเมื่อเกา
- ผิวลอกแดง บวม
การรักษา สังคัง
วิธีสังคังให้หายขาดสามารถรักษาในเบื้องต้นด้วยตัวเองที่บ้านได้ โดยการซื้อยาฆ่าเชื้อราหรือครีมสำหรับรักษาอาการคันในร่มผ้าเนื่องจากเชื้อรามาใช้ ผู้ป่วยจะต้องรักษาความสะอาด และไม่เกาบริเวณที่ติดเชื้อ และไม่ควรใช้ของใช้ส่วนตัวร่วมกันกับผู้อื่นเด็ดขาด หากทายาแล้วอาการยังไม่ดีขึ้นควรไปพบแพทย์ ในบางกรณีแพทย์อาจตรวจสอบเซลล์ผิวหนังบางส่วนจากบริเวณผิวเพื่อช่วยวินิจฉัยสภาพ สิ่งนี้อาจช่วยตัดความผิดปกติของผิวหนังอื่น ๆ เช่นโรคสะเก็ดเงิน ผู้ป่วยควรปฎิบัติตามคำแนะนำเบื้องต้นได้ดังนี้:
- ทำความสะอาดผิวด้วยสบู่อ่อน ๆ
- ควรทำให้ผิวแห้งและไม่อับชื้น
- ทาครีมหรือยาฆ่าเชื้อรา
- ไม่สวมใส่กางเกงหรือเกงเกงชั้นในซ้ำกัน
- ไม่สวมใส่กางเกงที่ไม่รัดแน่นจนเกินไป
- รักษาให้เหมือนกับโรคน้ำกัดเท้า