นิ่วทอนซิล (Tonsil stones) คือ นิ่วสีขาวหรือสีเหลืองมีลักษณะแข็งซึ่งอยู่บนหรืออยู่ในต่อมทอนซิล
ผู้ที่เป็นนิ่วทอนซิลแทบจะไม่รู้ตัวเลย นิ่วทอนซิลไม่ได้พบเห็นได้ง่ายเสมอไปเพราะมีขนาดเล็กมากๆ ไปจนถึงใหญ่ นิ่วทอนซิลไม่ทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนทางสุขภาพ อย่างไรก็ตามอาจทำให้ต่อมทอนซิลบวม และมีกลิ่นไม่พึงประสงค์
สาเหตุ นิ่วทอนซิล
ต่อมทอนซิลนั้นมีลักษณะเป็นรอยแยก และหลุมที่ เศษอาหารหรือเซลล์ที่ตายแล้ว น้ำมูก หรือน้ำลายอาจติดอยู่ในช่องเหล่านี้ และก่อตัวขึ้น แบคทีเรียและเชื้อราดำรงชีวิตด้วยการกินสิ่งสะสมนี้และทำให้เกิดกลิ่นต่างๆ
เมื่อเวลาผ่านไปเศษจะแข็งตัวกลายเป็นนิ่วทอนซิล อาจจะเป็นนิ่วเพียงก้อนเดียว หรือก้อนเล็กๆ หลายๆ ก้อน
สาเหตุที่เป็นไปได้ของนิ่วทอนซิล มีดังนี้
- สุขอนามัยในช่องปากไม่ดี
- ต่อมทอนซิลขนาดใหญ่
- ไซนัสเรื้อรัง
- ต่อมทอนซิลอักเสบเรื้อรัง
อาการ นิ่วทอนซิล
แม้ว่านิ่วทอนซิลบางชนิดอาจมองเห็นได้ยาก แต่ก็สามารถแสดงอาการให้เห็นได้ดังต่อไปนี้
- มีกลิ่นปาก
- เจ็บคอ
- กลืนอาหารลำบาก
- ปวดหู
- ไอเรื้อรัง
- ต่อมทอนซิลบวม
- มีเศษสีขาวหรือเหลืองบนต่อมทอนซิล
นิ่วทอนซิลมักพบขนาดเล็กๆ ไม่ก่อให้เกิดอันตรายใดๆ
การรักษา นิ่วทอนซิล
นิ่วทอนซิลส่วนใหญ่ไม่เป็นอันตราย แต่อาจส่งผลให้ไม่สบายตัวหรือมีกลิ่นไม่พึงประสงค์ โดยวิธีกำจัดและรักษามีหลากหลายวิธีการด้วยกัน
กลั้วคอ
การกลั้วคอด้วยน้ำเกลือแรงๆ จะช่วยบรรเทาอาการไม่สบายคอ และช่วยให้นิ่วทอนซิลหลุดออก น้ำเกลือจะช่วยปรับเคมีในปาก และกำจัดกลิ่นไม่พึงประสงค์จากนิ่วทอนซิลได้ ทำได้โดยละลายเกลือ 1/2 ช้อนชาในน้ำอุ่น 8 ออนซ์ แล้วนำไปกลั้วคอ
ไอ
หากพบว่ามีก้อนนิ่วทอนซิลในลำคอ การไอแรงๆ ช่วยทำให้ก้อนนิ่วหลุดออกได้
การนำนิ่วทอนซิลออกด้วยมือ
ไม่แนะนำให้กำจัดนิ่วออกด้วยสิ่งของที่แข็งเช่นแปรงสีฟัน เพราะต่อมทอนซิลขเป็นเนื้อเยื่อที่บอบบาง ดังนั้นต้องกระทำด้วยอ่อนโยน การเอานิ่วทอนซิลออกด้วยตนเองอาจมีความเสี่ยง และอาจทำให้เลือดออก เสี่ยงต่อการติดเชื้อ หากคุณต้องการเอาออกด้วยตัวเอง ลองใช้สำลีก้านเพื่อนำออก
หากนิ่วทอนซิลมีขนาดใหญ่ หรือสร้างความเจ็บปวด ควรพบแพทย์เพื่อทำการผ่าตัดเล็กๆ
การกำจัดนิ่วทอนซิลด้วยเลเซอร์
วิธีนี้เลเซอร์จะถูกใช้เพื่อกำจัดนิ่วทอนซิลที่เกาะอยู่ในหลุมหรือรอยแยกต่อมทอนซิล ขั้นตอนนี้ต้องทำโดยใช้ยาชาเฉพาะที่ร่วมด้วย และใช้เวลาไม่นานในการฟื้นตัว
ผ่าตัดโคลเบชั่น
การผ่าตัด Coblation จะไม่ใช้ความร้อน แต่ใช้คลื่นที่จะเปลี่ยนสารละลายเกลือเป็นไอออนที่มีประจุไฟฟ้า และใช้ไอออนเหล่านี้ตัดเนื้อเยื่อ เช่นเดียวกับเลเซอร์ แต่จะไม่ก่อให้เกิดความเจ็บปวด
การผ่าตัดนิ่วทอนซิล
การผ่าตัดเอาต่อมทอนซิลออก อาจทำได้โดยใช้มีดผ่าตัด เลเซอร์หรืออุปกรณ์ทางการแพทย์อื่นๆ
การผ่าตัดนิ่วทอนซิลนี้เป็นที่ถกเถียงกัน แพทย์จะแนะนำวิธีการผ่าตัดก็ต่อเมื่อใช้วิธีการรักษาอื่นๆ แล้วไม่ประสบความสำเร็จ
ยาปฏิชีวนะ
ในบางครั้งยาปฏิชีวนะสามารถใช้ เพื่อจัดการนิ่วในต่อมทอนซิลได้ โดยใช้เพื่อลดจำนวนแบคทีเรียที่มีบทบาทสำคัญในการพัฒนา และการเติบโตของนิ่วทอนซิล
ข้อเสีย คือ ไม่ได้รักษาสาเหตุพื้นฐานของนิ่ว และมีผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น และนิ่วทอนซิลอาจกลับมาอีกครั้งหลังหยุดใช้ยา