ปากนกกระจอก หมายถึง อาการแผลเปื่อยที่มุมปากอาจมีสาเหตุจากภาวะขาดวิตามินบี 2 โรคเชื้อรา ภาวะขาดโปรตีน ขาดธาตุเหล็ก การติดเชื้อแบคทีเรีย โรคผื่นแพ้กรรมพันธุ์ เป็นต้น
ในที่นี้จะกล่าวเฉพาะสาเหตุจากภาวะขาดวิตามินบี 2 ซึ่งปัจจุบันพบได้ไม่บ่อยนัก เป็นโรคที่ไม่มีอันตรายร้ายแรง แต่บงชี้ถึงภาวะขาดสารอาหาร
ภาวะขาดวิตามินบี 2 หรือไรโบฟลาวิน (riboflavin) ส่วนใหญ่จะพบในเด็กที่เป็นโรคขาดอาหาร หรือกินอาหารที่มีวิตามินบี 2 ใน ปริมาณน้อย นอกจากนี้ ยังอาจพบในผู้ป่วนโรคพิษสุรา โรคตับหรือท้องเสียเรื้อรัง ผู้ที่มีอาการเบื่ออาหาร หรือมีความผิดปกติของการดูดซึมของลำไส้
ผู้ป่วยจะมีอาการเป็นแผลเปื่อย ลักษณะเป็นสีเหลืองๆ ขาวๆ ที่มุมปากทั้ง 2 ข้าง อาจพบอาการอักเสบของเยื่อบุริมฝีปาก (ริมฝีปากมีลักษณะแดง แห้งหยาบบาง และแตกเป็นร่องๆ) ลิ้น (มีลักษณะเป็นสีม่วงแดง)
นอกจากนี้ อาจมีภาวะซีด กระจกตาอักเสบ (ตาแดง กลัวแสง น้ำตาไหล) ผิวหนังอักเสบ ทีเรียกว่า seborrheic dermatitis ซึ่งผิวหนังบริเวณหู ตา จมูก อัณฑะ ปากช่องคลอด มีลักษณะเป็นมัน เป็นผื่นแดง มีสะเก็ดเป็นมัน
โรคนี้สามารถป้องกันได้ด้วยการกินอาหารที่มีวิตามินบี 2 เช่น เนื้อสัตว์ ปลา ถั่ว นม ไข่แดง ตับ ผักใบเขียว เป็นต้น