อาหารทั่วไปบางครั้งอาจจะไม่ได้เหมาะกับคนทุกคนก็เป็นได้ บางคนสามารถทานอาหารได้ทุกชนิด แต่บางคนอาจจะแพ้อาหารบางชนิดได้ การแพ้อาหารเกิดจากเมื่อระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายตอบสนองต่อสิ่งที่คุณกินหรือดื่มผิดปกติ นี่คือโรคภูมิแพ้อาหาร ซึ่งปัจจุบันคุณสามารถทดสอบการแพ้อาหารได้อย่างง่ายดายตามโรงพยาบาลใหญ่ ๆ
จากข้อมูลทางการแพทย์ได้มีข้อมูลจัดลำดับอาหารที่เสี่ยงต่ออาการแพ้ 8 ลำดับต้นๆ
- แพ้นมวัว
- แพ้ถั่ว
- แพ้ปลา
- แพ้หอย
- แพ้ถั่วตระกูลวอลนัท
- แพ้ข้าวสาลี
- แพ้ถั่วเหลือง
สาเหตุ แพ้อาหาร
เกิดจากความเข้าใจผิดของระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายที่ตอบสนองต่ออาหารหรือสารอาหารบางชนิดแล้วระบุว่าเป็นสิ่งที่ก่ออันตรายต่อร่างกาย ทำให้ระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายตอบสนองโดยการปล่อยแอนติบอดี้ที่เรียกว่า อิมมูโนโกลบูลิน อี (Immunoglobulin E: IgE) เพื่อกำจัดอาหารหรือสารอาหารที่ก่อให้เกิดอาการแพ้ และครั้งต่อไปที่รับประทานอาหารดังกล่าว แอนติบอดี้ชนิดนี้ก็จะสามารถรับรู้ได้และส่งสัญญาณไปยังระบบภูมิคุ้มกันเพื่อปล่อยสารฮิสตามีนและสารเคมีอื่น ๆ สู่กระแสเลือด ซึ่งเป็นสาเหตุที่ก่อให้เกิดอาการแพ้
อาการ แพ้อาหาร
อาการของการแพ้อาหารอาจจะมีตั้งแต่อาหารแพ้เบื้องต้นที่ไม่มีความรุนแรงไปจนถึงอาการที่รุนแรงมาก และอาจจะเกิดขึ้นได้ทันทีหลังรับประทานอาหารหรือหลังจากนั้นหลายชั่วโมงก็เป็นได้
ระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายของแต่ละคน อาจตอบสนองต่อสารก่อภูมิแพ้ในปริมาณที่แตกต่างกัน ดังนั้นการแพ้อาหารอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากการแพ้นั้นส่งผลกระทบต่อระบบการหายใจในผู้ที่มีอาการหอบหืดอยู่แล้ว และสามารถเกิดขึ้นได้ทั้งในผู้ใหญ่และเด็ก
แพ้อาหารอาการเบื้องต้น
ในอาการแพ้ที่ไม่ได้เป็นมากอาจจะก่อให้เกิดอาการดังต่อไปนี้ :
- จาม
- คัดจมูกน้ำมูกไหล
- คันตามตัว คันหน้า น้ำตาไหล
- ตัวบวมหน้าบวม
- ผื่นขึ้น
- ปวดท้อง
- ท้องเสีย
แพ้ไข่
โรคภูมิแพ้ไข่เกิดขึ้นบ่อยที่สุดในเด็กและสามารถหายได้ตั้งแต่อายุยังน้อย แต่บางคนอาจจะแพ้ไปตลอดชีวิต
คนที่แพ้โปรตีนในไข่อาจจะเป็นในไข่แดงหรือไข่ขาว คนที่แพ้ไข่แดงอาจทานไข่ขาวได้ แต่บางคนอาจจะแพ้ทั้งหมด อาจจะมีอาการแพ้อาหารปากบวม
แพ้นม
ทางการแพทย์ได้มีการศึกษาและวิจัยการแพ้นมมากกว่าอาหารประเภทอื่น ๆ การแพ้นมเป็นปฏิกิริยาต่อเวย์หรือเคซีนซึ่งเป็นโปรตีนที่พบในนมวัว และแตกต่างกันกับการแพ้แลคโตส
เด็กที่มีอาการแพ้นมวัวมีแนวโน้มที่จะเกิดอาการแพ้อาหารอื่น ๆ ด้วยเช่น ไข่ ถั่วเหลือง และถั่วลิสง เด็กส่วนใหญ่ที่มีอาการแพ้นมยังเป็นโรคภูมิแพ้อื่น ๆ เช่นโรคหอบหืด โรคจมูกอักเสบ ภูมิแพ้ผิวหนัง
แพ้ถั่วลิสง
หากเกิดขึ้นในเด็กที่มีอาการแพ้ถั่วลิสง อาการนี้จะไม่หายไปและจะเป็นไปตลอดชีวิต และอาการแพ้ถั่วนี้ส่วนใหญ่ค่อนข้างมีความอันตรายและอาจจะอันตรายถึงชีวิต ได้ อาการแพ้ถั่วลิสงที่เกิดขึ้นกับบุคคลอาจจะเกิดขึ้นได้น้อยมาก แต่อาการแพ้นี้รุนแรงมาก อาการแพ้อาจจะทำให้หยุดหายใจได้เนื่องจากหัวใจหยุดเต้น หากคุณทานถั่วลิสงไปโดยไม่ได้ตั้งใจคุณต้องพบแพทย์และรอให้แพทย์เฝ้าดูอาการอย่างใกล้ชิด
อาการแพ้ถั่วเหลือง
แพ้ถั่วเหลืองอาการอาจแบ่งออกได้เป็น 2 อาการดังนี้
- อาการที่พบได้บ่อย แพ้อาหารผื่นขึ้น อาการบวมตามร่างกาย หน้าบวม ตาบวม หายใจลำบาก คลื่นไส้ ท้องเสีย ผื่นคัน ลมพิษ
- แพ้รุนแรง คอบวมจนหายใจไม่ออก หัวใจเต้นผิดจังหวะ ช็อคหมดสติ ผู้ป่วยควรได้รับการช่วยเหลือทางการแพทย์โดยด่วน
แพ้ผลไม้
ในเด็กแพ้อาหารบางคนอาจจะมีอาการแพ้ผลไม้มาตั้งแต่เด็ก บางคนอาจจะแพ้สตอรเบอร์รี่ ที่พอทานไปเยอะ ๆ แก้มหรือตัวอาจะมีผื่นแพ้
ทั้งนี้ทางโรงพยาบาลอาจจะมีการตรวจแพ้อาหาร
แพ้อาหารทะเล
อาหารทะเลเป็นอาหารที่มีฮีสตามีนสูงสารนี้ก่อให้เกิดอาการอักเสบและแพ้ แพ้อาหารทะเลไม่ว่าจะเป็นปลา หอย หรือกุ้งอาจจะก่อให้เกิดอาการแพ้อย่างรุนแรงได้ บางคนอาจจะแพ้กุ้งตาบวม หน้าบวม หรือบางคนอาจจะแพ้อาหารทะเลทุกชนิด ทานแล้วจะเป็นผื่นแพ้อาหารทะเล หรือแพ้อาหารทะเลหน้าบวม อาการแพ้อาหารทะเลในบางคนอาจจะรุนแรงถึงชีวิต หรือบางคนอาจแค่มีอาการลมพิษ อาหารทะเลนั้นจัดอยู่ในประเภทเช่นเดียวกับถั่วประเภทวอลนัท และอาการแพ้อาหารพวกนี้จะต้องแพ้ไปตลอดชีวิต
การรักษา แพ้อาหาร
การหลีกเลี่ยงอาหารที่ก่อให้เกิดอาการแพ้นั้นนับว่าเป็นวิธีที่ดีที่สุด สำหรับผู้ป่วยที่รู้ตัวว่ามีการแพ้อาหารชนิดใด การรับประทานอาหาร หรือการเลือกวัตถุดิบมาปรุงอาหารเป็นเรื่องที่สำคัญมาก และทุกครั้งที่ไปรับประทานอาหารนอกบ้านคุณควรแจ้งหรือสอบถามผู้ประกอบอาหารก่อนทุกครั้ง และเตรียมยาแก้แพ้อาหารพกติดตัวไว้ เมื่อมีผื่นแพ้อาหารเกิดขึ้น ควรสังเกตุความรุนแรงของอาการ หากแพ้อาหารตาบวม ให้คิดไว้ว่าอาการอาจจะอยู่ในขั้นรุนแรงควรไปพบแพทย์โดยด่วน