สารบ่งชี้มะเร็ง (Tumor markers) เป็นสารที่ถูกปล่อยออกมาจากเซลล์มะเร็งสารบ่งชี้มะเร็งนี้อยู่ในซีรั่มของผู้ป่วยมะเร็ง การตรวจที่จะตรวจขึ้นอยู่กับชนิดของมะเร็งที่ผู้ป่วยเป็น
- CA 15 – 3 antigen (Breast – cystic fluid protein หรือ BCFP)ใช้ตรวจร่วมกับ Carcinoembryonic antigen (CEA) และมีประโยชน์เฉพาะผู้ป่วยมะเร็งเต้านม (ส่วน CA 27 ตรวจผู้ป่วยมะเร็งเต้านมที่แพร่กระจาย)
- CA 19 – 9 carbohydrate antigen ใช้ตรวจผู้ป่วยมะเร็งตับอ่อน มะเร็งทางเดินน้ำดี หรือมะเร็งปอด
- CA – 125 glycoprotein antigen and serum carbohydrate antigen เป็นสารโปรตีน (glycoprotein) ซึ่งพบอยู่บนผิวของเซลล์ที่มีต้นกำเนิดมาจากเซลล์ตัวอ่อนทารกซึ่ง CA – 125 มักมีค่าสูงในผู้ป่วยมะเร็งรังไข่ (ovarian cancers)
- CA – 50 ใช้ตรวจผู้ป่วยมะเร็งทางเดินอาหารหรือมะเร็งตับอ่อน
การตรวจสารบ่งชี้มะเร็งหลาย ๆ ตัวพร้อมกัน อาจใช้ในกรณีที่ตัวบ่งชี้มีความไวและมีความจำเพาะต่ำ
วัตถุประสงค์
- เพื่อช่วยประเมินระยะของมะเร็งและชี้ให้เห็นว่าอาจมีการแพร่กระจาย
- เพื่อเฝ้าระวังและตรวจหาการกลับมาเป็นโรคอีก
- เพื่อประเมินผลการรักษา
ผลการตรวจที่เป็นปกติ
ค่าปกติ CA 15-3 (27-29) < 30 U / ml
ค่าปกติ CA 19-9 < 70 U / ml
ค่าปกติ CA -125 < 34 U / ml
ค่าปกติ CA -50 < 17U/ml
ผลการตรวจที่ผิดปกติ
CA 15-3 (27-29) เพิ่มขึ้นอย่างมาก ในผู้ป่วยมะเร็งเต้านมที่แพร่กระจายและเพิ่มขึ้นในมะเร็งตับอ่อน มะเร็งปอด มะเร็งลำไส้ส่วนปลาย มะเร็งรังไข่ และมะเร็งตับ จะลดลงเมื่อได้รับการรักษา หากเพิ่มขึ้นหลังการรักษาแสดงว่าโรครุนแรงขึ้น
CA 19 – 9 เพิ่มขึ้น ในผู้ป่วยมะเร็งตับอ่อน มะเร็งทางเดินท่อน้ำดี และมะเร็งปอด อาจสูงขึ้นเล็กน้อยในผู้ป่วยมะเร็งกระเพาะอาหารและลำไส้ส่วนปลาย
CA -125 เพิ่มขึ้น ในผู้ป่วยมะเร็งเยื่อบุผิวรังไข่ มะเร็งท่อนำไข่มะเร็งเยื่อบุผนังโพรงมดลูก มะเร็งเยื่อบุและต่อมของปากมดลูก มะเร็งตับอ่อน และมะเร็งตับ อาจสูงขึ้นเล็กน้อยในมะเร็งลำไส้ใหญ่ มะเร็งเต้านม มะเร็งปอด และมะเร็งทางเดินอาหาร
CA – 50 เพิ่มขึ้น ในผู้ป่วยมะเร็งระบบทางเดินอาหาร และมะเร็งตับอ่อน