แผลพุพอง (Impetigo) คือ หรือโรคตุ่มน้ำพอง ถือเป็นโรคติดต่อทางผิวหนังชนิดหนึ่งที่ผิวติดเชื้อแบคทีเรีย โดยผิวหนังจะมีแผลพุพอง มีน้ำอยู่ข้างใน เป็นตุ่มน้ำพอง หรือบางครั้งอาจเป็นแผลพุพองเป็นหนอง หรือตุ่มน้ำ แตกง่าย แผลพุพองเป็นน้ำใส ๆ เมื่อแตกออกมาแล้วจะมีสะเก็ดสีน้ำตาลหรือเหลือง เกิดขึ้นได้บ่อยบริเวณใบหน้า ปาก มือและเท้า และสามารถลุกลามไปยังส่วนอื่น ๆ ของร่างกายได้ โดยการสัมผัสหรือเกาที่บริเวณแผล และผู้อื่นสามารถติดเชื้อแบคทีเรียแผลพุพองนี้ได้จากการใช้สิ่งของร่วมกับผู้ป่วยที่มีอาการ เช่นใช้ผ้าผืนเดียวกัน ใช้แก้วน้ำ หรืออุปกรณ์และการสัมผัสทางร่างกายอื่น ๆ กรณีที่เดินเท้าเปล่าในที่สกปรกอาจเกิดแผลพุพองที่เท้าได้ โรคแผลพุพอง ตุ่มน้ำนี้สามารถเกิดขึ้นได้กับบุคคลทุกวัย แต่สามารถพบได้บ่อยในทารกและเด็ก
สาเหตุ แผลพุพอง
แผลพุพองเป็นตุ่มหนอง สามารถเกิดขึ้นโดยมีสาเหตุหลักมาจากการติดเชื้อแบคทีเรีย สองชนิดคือ
- เชื้อแบคทีเรีย สแตฟิโลค็อกคัส ออเรียส (Staphylococcus Aureus)
- เชื้อแบคทีเรีย สเตรปโตคอดคัส พัยโอจีเนส (Streptococcus Pyogenes)
โดยที่เชื้อแบคทีเรียเหล่านี้สามารถเข้าสู่ร่างกายได้โดยการเข้าผ่านผิวหนังมีบาดแผล เมื่อได้รับเชื้อแล้วแบคทีเรียจะแพร่กระจายได้อย่างรวดเร็วภายในร่างกายผู้ป่วยเอง หรือสามารถส่งผ่านต่อไปยังบุคคลอื่น ๆ ได้
อาการ แผลพุพอง
หลังจากที่ผู้ป่วยได้รับเชื้อแล้วผู้ป่วยจะเริ่มมีผื่นสีแดง ผื่นสีแดงนี้จะกลายเป็นตุ่มน้ำพองและสามารถกระจายไปได้ทั้งตัว จากการเกาหรือ ผ่านเสื้อผ้าหรือจากการถู ตุ่มพองนี้สามารถแตกออกง่าย มีน้ำเหลือง มีแผลที่แขน ผิวหนังพอง แผลพุพองที่เท้า แผลพุพองเป็นหนอง แผลพุพองนั้นสามารถแบ่งออกได้ 3 ประเภท
- เป็นแผลพุพองแบบไม่มีตุ่มน้ำ (Non-Bullous Impetigo) บริเวณผิวจะเป็นตุ่ม ผื่นแดง ขนาดเกิดแผลจากการเกา จะไม่รู้สึกเจ็บที่บริเวณแผลแต่จะมีอาการคัน แผลอาจกระจายเป็นบริเวณกว้างอย่างรวดเร็ว จึงไม่ควรเกาหรือสัมผัสกับแผล
- เป็นแผลพุพองแบบมีตุ่มน้ำ (Bullous Impetigo) จะมีลักษณะของแผลที่มีตุ่มน้ำพองใสบริเวณทั่วร่างกายผู้ป่วยควรงดการเกาหรือสัมผัสบริเวณแผลเพื่อไม่ให้เกิดการแพร่กระจายของเชื้อแบคทีเรียไปยังบริเวณอื่น ๆ ของร่างกาย รวมทั้งงดการใช้ของส่วนตัวร่วมกับผู้อื่น
- เป็นแผลพุพองแบบรุนแรง (Ecthyma) ผิวหนังพอง เกิดจากการติดเชื้อที่ชั้นหนังแท้ มีอาการเช่นเดียวกันกับแผลพุพองแบบไม่มีตุ่มน้ำแต่ลึกกว่าเนื่องจากอยู่ชั้นหนังแท้ และเป็นอาการแทรกซ้อนหนึ่งของผู้ป่วยที่เป็นโรคเบาหวาน หรือผู้ที่มีระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายบกพร่องเช่นผู้ป่วยที่ติดเชื้อ HIV หรือผู้ป่วยโรคมะเร็ง
การรักษา แผลพุพอง
แผลพุพองรักษาอย่างไร โดยทั่วไปแล้วแผลพุพองอาจจะหายได้เอง ภายใน 7-10 วัน ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับอาการและระดับความรุนแรงของผู้ป่วย แพทย์อาจจะสั่งจ่ายยาปฎิชีวนะซึ่งเป็นยารักษาแผลพุพองชนิดทาน หรือยาทาแผลพุพองเพื่อรักษาอาการ ทั้งนี้ผู้ป่วยจำเป็นต้องปฎิบัติตามคำสั่งแพทย์อย่างเคร่งครัดหลังจาก รับยา ในการดูแลตัวเองต่อที่บ้าน โดยมีข้อพึงปฎิบัติดังนี้
- รักษาความสะอาดและสุขอนามัยเป็นอย่างดี
- ทำความสะอาดแผลบริเวณที่ติดเชื้อ
- หากแผลมีอาการรุนแรงขึ้นหรือเป็นเรื้อรังหายช้า ควรกลับไปพบแพทย์
- ไม่ควรใช้ผ้าขนหนูหรือของใช้ร่วมกับผู้อื่น
- ทานยาหรือทายาตามแพทย์สั่งอย่างเคร่งครัด