ภาวะมีบุตรยาก (Infertility) คือการที่คุณไม่สามารถตั้งครรภ์ได้หลังจากพยายามตั้งครรภ์ ถ้าหากคุณมีอายุมากกว่า 35 ปีขึ้นไป หมายความว่าคุณจะไม่สามารถตั้งครรภ์ได้หลังจากพยายามตั้งครรภ์เป็นเวลา 6 เดือน
ผู้หญิงที่ตั้งครรภ์ได้แต่ไม่สามารถรักษาการตั้งครรภ์ไว้ได้เป็นผู้ที่มีบุตรยากเช่นกัน
ผู้หญิงที่ไม่เคยตั้งครรภ์มาก่อนสามารถได้รับการวินิจฉัยว่ามีลูกยาก ภาวะมีบุตรยากแบบปฐมภูมิ และผู้หญิงที่เคยตั้งครรภ์หนึ่งครั้งเมื่อนานมาเเล้วจะได้รับการวินิจฉัยว่ามีบุตรยากแบบทุติยภูมิ
ภาวะมีบุตรยากไม่ได้เกิดขึ้นเพียงในผู้หญิงเท่านั้นแต่สามารถเกิดขึ้นกับผู้ชายได้เช่นกัน ในความเป็นจริงเเล้วผู้หญิงและผู้ชายสามารถเกิดปัญหาเกี่ยวกับระบบสืบพันธุ์ได้เท่ากัน
ข้อมูลจากสถาบันสุขภาพของผู้หญิงระบุว่าหนึ่งในสามของภาวะการมีลูกยากมีสาเหตุมาจากผู้หญิงและในส่วนของ 3 กรณีที่เหลือมีสาเหตุเกิดจากผู้ชาย
นอกจากนี้อีกสามกรณีที่เหลือยังมีสาเหตุเกิดจากผู้ชายและผู้หญิงร่วมกันหรือทั้งคู่อาจไม่ได้มีภาวะมีบุตรยาก
สาเหตุของการมีบุตรยากในผู้ชาย
โดยทั่วไปภาวะมีบุตรยากในผู้ชายมีความเกี่ยวข้องกับปัญหาดังต่อไปนี้
- ประสิทธิภาพในการผลิตอสุจิ
- การนัดจำนวนอสุจิหรือจำนวนของอสุจิ
- รูปร่างของอสุจิ
- การเคลื่อนที่ของอสุจิที่เกี่ยวข้องกับการว่ายของตัวอสุจิด้วยตัวเองหรือการเคลื่อนไหวของตัวอสุจิในท่อนำของระบบสืบพันธุ์เพศชาย
ภาวะมีบุตรยากเกิดจากมีปัจจัยเสี่ยงที่หลากหลาย ซึ่งอาจเกิดจากปัญหาทางสุขภาพและการใช้ยาที่ส่งผลทำให้เกิดปัญหากับระบบสืบพันธุ์
สาเหตุของการมีบุตรยากในผู้หญิง
ภาวะมีบุตรยากในผู้หญิงเกิดจากปัจจัยหลากหลายอย่างที่รบกวนการทำงานของกลไกการตั้งครรภ์ตามธรรมชาติได้แก่
- การตกไข่เกิดขึ้นเมื่อไข่ที่สุกเเล้วตกลงสู่รังไข่
- การปฏิสนธิที่เกิดขึ้นเมื่ออสุจผสมกับไข่ในท่อนำไข่หลังจากเดินทางผ่านปากมดลูกและเข้าไปยังมดลูก
- กระบวนการฝังตัวของไข่ที่ผสมแล้วในผนังมดลูกเกิดขึ้นเมื่อไข่ที่ได้รับการปฏิสนธิฝั่งตัวลงบนเยื่อบุรังไข่ ซึ่งเป็นบริเวณที่ตัวอ่อนเจริญเติบโตและพัฒนากลายไปเป็นเด็กทารก
อาการ มีบุตรยาก
ผู้ที่ประสบภาวะมีลูกยากจะไม่สามารถมีลูกหรือตั้งครรภ์ได้ โดยภาวะนี้อาจไม่ปรากฏอาการอื่นออกมาอย่างชัดเจน อย่างไรก็ตาม ผู้ชายและผู้หญิงที่ประสบภาวะมีลูกยากอาจปรากฏสัญญาณบางอย่างจากการทำงานของร่างกายที่แตกต่างกัน โดยผู้หญิงอาจมีประจำเดือนไม่ปกติหรือไม่มีประจำเดือนเลย ส่วนผู้ชายอาจมีปัญหาเกี่ยวกับฮอร์โมนในร่างกาย เช่น เกิดการเปลี่ยนแปลงของขนที่งอกขึ้นมา หรือระบบร่างกายที่กระตุ้นแรงขับทางเพศเกิดความผิดปกติ ทั้งนี้ ผู้ที่ประสบภาวะมีลูกยากควรพบแพทย์ เพื่อขอคำปรึกษาได้ในกรณีต่อไปนี้
- ผู้หญิงที่ประสบภาวะมีลูกยาก
- อายุ 35-40 ปี โดยพยายามมีเพศสัมพันธ์กับคู่รักเพื่อตั้งครรภ์เป็นเวลา 6 เดือนหรือมากกว่านั้น
- อายุ 40 ปีขึ้นไป
- รอบเดือนมาไม่สม่ำเสมอหรือไม่มีรอบเดือนเลย
- ปวดท้องประจำเดือนอย่างรุนแรง
- มีประวัติประสบภาวะมีลูกยาก
- ได้รับการวินิจฉัยว่าป่วยเป็นโรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ (Endometriosis) หรือติดเชื้อในอุ้งเชิงกราน (Pelvic Inflammatory Disease: PID)
- เคยแท้งมาแล้วหลายครั้ง
- เข้ารับการรักษาโรคมะเร็ง
- ผู้ชายที่ประสบภาวะมีลูกยาก
- มีจำนวนอสุจิน้อยหรือมีปัญหาเกี่ยวกับอสุจิ
- มีปัญหาสุขภาพเกี่ยวกับอัณฑะ ต่อมลูกหมาก หรือปัญหาทางเพศ
- เข้ารับการรักษาโรคมะเร็ง
- ป่วยเป็นโรคหลอดเลือดอัณฑะขอด (Varicocele) โดยอัณฑะจะมีขนาดเล็กหรือถุงอัณฑะบวมขึ้น
- มีบุคคลในครอบครัวที่ประสบภาวะมีลูกยาก
การรักษาภาวะมีบุตรยาก
ถ้าคุณและคู่ของคุณพยายามตั้งครรภ์และไม่ได้ผล คุณอาจจำเป็นต้องเข้ารับการรักษา ซึ่งประเภทของการรักษาขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่างได้แก่
- ยังไม่ทราบสาเหตุของภาวะการมีบุตรยาก
- ระยะเวลาของการตั้งครรภ์
- อายุ
- สุขภาพโดยรวมของคุณและคู่ของคุณ
- ความต้องการในการเข้ารับการรักษาของคุณและคู่รักของคุณ
การรักษาภาวะมีบุตรยากในผู้ชาย
การรักษาภาวะการมีบุตรยากในผู้ชายสามารถทำได้หลายวิธีขึ้นอยู่กับสาเหตุ ทางเลือกในการรักษาภาวะการมีบุตรยากในผู้ชายได้แก่ การผ่าตัด การใช้ยาและเทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์
การผ่าตัดสามารถช่วยซ่อมแซ่มและแก้ไขการอุดตันที่ทำให้เกิดปัญหาในการหลั่งน้ำอสุจิเช่นหลอดเลือดดำที่อัณฑะขอด ในบางกรณีสามารถซ่อมแซมการหลั่งอสุจิให้หลั่งออกจากลูกอัณฑะโดยตรงได้หลังจากเข้ารับการรักษาด้วยเทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์
การใช้ยาสามารถนำมารักษาปัญหาที่เกิดจากความไม่สมดุลของฮอร์โมน นอกจากนี้ยังสามารถนำมาใช้รักษาอาการอื่นๆที่เกิดขึ้นกับภาวะการเจริญพันธุ์ของผู้หญิงเช่นภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศ หรือการติดเชื้อที่เกิดขึ้นกับจำนวนของอสุจิ
การรักษาด้วยเทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์หมายถึงการนำไข่และอสุจิออกมาผสมภายนอกร่างกายเช่น การทำเด็กหลอดแก้ว (IVF) และการช่วยการปฏิสนธิโดยวิธีฉีดอสุจิเข้าไปในเซลล์ไข่ ซึ่งอสุจิที่นำมาใช้ในการรักษาด้วยเทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์ด้วยการปฏิสนธินอกร่างกายสามารถนำมาจากการหลั่งอสุจิปกติและการดูดออกจากต่อมลูกหมากหรือรับมาจากการบริจาค
การรักษาภาวะมีบุตรยากในผู้หญิง
การรักษาภาวะมีบุตรยากสำหรับผู้หญิงมีวิธีรักษาได้แก่การผ่าตัดและการใช้ยารวมถึงการใช้เทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์ นอกจากนี้ยังมีวิธีการรักษาหลากหลายประเภทที่ช่วยรักษาผู้หญิงมีลูกยากได้
แม้ว่าบางครั้งการผ่าตัดสามารถนำมาช่วยรักษาภาวะมีบุตรยากในผู้หญิงได้แต่การรักษาด้วยวิธีด้วยพบได้ยากเนื่องจากปัจจุบันมีเทคโนโลยีที่ทันสมัยที่นำมาใช้รักษาภาวะเจริญพันธ์ุ ซึ่งการผ่าตัดสามารถฟื้นฟูระบบสืบพันธ์ุโดย
- การปรับแต่รังไข่ให้กลับมามีรูปร่างเป็นปกติ
- แก้ไขท่อรังไข่ตัน
- นำเนื้องอกในมดลูกออก
สำหรับเทคโนโลยีที่นำมาช่วยในการตั้งครรภ์ได้แก่การฉีดน้ำอสุจิเข้าสู่โพรงมดลูกโดยตรง (IUI) และการนำเซลล์สืบพันธุ์ของทั้งสองฝ่ายออกมาผสมนอกร่างกาย (ART) ในช่วงระหว่างการฉีดน้ำอสุจิเข้าสู่โพรงมดลูกโดยตรงจะมีอสุจิจำนวนหลายล้านตัวเข้าสู่รังไข่ของเพศหญิงในช่วงเวลาที่ใกล้เกิดการตกไข่
การทำเด็กหลอดแก้วเป็นการผสมนอกร่างกาย (ART) ชนิดหนึ่งที่เป็นการนำไข่มาผสมกับอสุจิภายนอกร่างกายที่ห้องผสมเชื้อ เมื่อเกิดการปฏิสนธิเเล้วจึงนำกลับไปฝั่งที่รังไข่เพื่อให้ตัวอ่อนเจริญเติบโตขึ้นต่อไป
การใช้ยาสามารถนำมารักษาผู้หญิงที่มีภาวะมีลูกยากได้ซึ่งเป็นยาที่ทำหน้าที่เหมือนกับฮอร์โมนที่มีอยู่ในร่างกายตามธรรมชาติ ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่ทำหน้าที่กระตุ้นการตกไข่
มียาที่ใช้กระตุ้นภาวะเจริญพันธุ์อยู่หลากหลาย ค้นหายาประเภทต่างๆที่ใช้สำหรับกระตุ้นการเจริญพันธุ์ดังต่อไปนี้