อาหารเป็นพิษ คือ ภาวะที่เกิดจากรับประทานอาหารหรือน้ำที่มีการปนเปื้อนเชื้อโรคเข้าไป ทำให้มีอาการคลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้องและท้องเสียถ่ายเหลวตามมา อาหารเป็นพิษสามารถเกิดขึ้นได้ทุกเพศทุกวัย ตั้งแต่เด็กเล็กไปจนถึงผู้สูงอายุ โดยทั่วไปอาหารเป็นพิษเป็นภาวะไม่รุนแรงและสามารถหายได้เอง แต่หากเกิดอาการรุนแรงก็อาจทำให้เกิดการสูญเสียสารน้ำและเกลือแร่ได้
สาเหตุ อาหารเป็นพิษ
มีเชื้อโรคหลายชนิดที่สามารถปล่อยสารพิษ (toxin) ออกมาปนเปื้อนในอาหารต่างๆ เช่น น้ำดื่ม เนื้อสัตว์ เป็ด ไก่ ไข่ นม อาหารทะเล และผลิตภัณฑ์จากนม เนยแข็ง ข้าว ขนมปัง สลัด ผัก ผลไม้ เป็นต้น
เมื่อคนเรากินอาหารที่ปนเปื้อนสารพิษดังกล่าว ก็จะทำให้เกิดอาการปวดท้อง อาเจียน ท้องเดิน สารพิษหลายชนิดทนต่อความร้อน ถึงแม้จะปรุงอาหารให้สุกแล้ว สารพิษก็ยังคงอยู่และก่อให้เกิดโรคได้
ระยะฟักตัวขึ้นกับชนิดของเชื้อโรค บางชนิดมีระยะฟักตัว ๑-๘ ชั่วโมง บางชนิด ๘-๑๖ ชั่วโมง บางชนิด ๘-๔๘ ชั่วโมง
อาการ อาหารเป็นพิษ
ส่วนใหญ่มีอาการภายหลังรับประทานอาหารทะเล ที่ปรุงไม่สุกพอหรือ อาหารที่ปนเปื้อนอาหารทะเลหรือชะล้างด้วยน้ำทะเลที่ปนเปื้อนเชื้อ
การรักษา อาหารเป็นพิษ
- หากพบว่ามีอาการปวดท้องรุนแรง ถ่ายท้องรุนแรง (เป็นน้ำครั้งละมากๆ) ตามด้วยการอาเจียนรุนแรง และหากลุกขึ้นนั่งแล้วมีอาการหน้ามืดเป็นลมตามมา ควรรีบส่งโรงพยาบาลโดยเร็ว
- หากมีอาการไม่รุนแรงมากนัก ให้ดื่มเกลือแร่เพื่อชดเชยน้ำและเกลือแร่ที่สูญเสียไป (ควรสังเกตข้างซองเกลือแร่ให้ดีก่อนดื่ม ว่าเป็นเกลือแร่สำหรับอาการ "ท้องร่วงหรือท้องเสีย" ไม่ใช่เกลือแร่สำหรับผู้เสียเหงื่อจากการออกกำลังกาย)
- หลีกเลี่ยงการดื่มกาแฟ แอลกอฮอล์ และเครื่องดื่มอื่นๆ ที่จะก่อให้เกิดการสูญเสียน้ำยิ่งกว่าเดิม
- ห้ามรับประทานยาเพื่อให้หยุดถ่ายเป็นอันขาด
- ถ้าหากมีอาการปวดท้องหรืออาเจียนยังไม่ดีขึ้น ไม่ควรรับประทานอาหารหรือดื่มน้ำ เพราะจะยิ่งทำให้มีอาการรุนแรงมากขึ้น แต่เมื่ออาการอาเจียนหรือปวดท้องบรรเทาลง ก็กลับมารับประทานอาหารอ่อนย่อยง่าย มีรสจืดได้