“โรคไข้รากสาดใหญ่” หรือ “โรคสครับไทฟัส” (Scrub typhus) คือ โรคติดต่อจาก “ตัวไรป่า” มีรอยเหมือนกับโดนบุหรี่จี้ มีอาการไข้ ปวดหัว ปวดเมื่อยตามตัว มีแผล เกิดจากตัวไรอ่อนนำพวกเชื้อ ที่ทำให้เกิดโรคสครับไทฟัส ตัวไรอ่อนพวกนี้มันอยู่ตาม ป่า ถ้าคนไปนอนกางเต็นท์ หรือเข้าป่า ก็จะมีตัวไรเข้ามากัดได้ พอกัดแล้วตัวเชื้อสครับไทฟัสก็จะติด จากนั้นจะมีอาการไข้ ถ้าปล่อยลุกลามก็อันตราย”
สาเหตุ สครับไทฟัส (โรคไข้รากสาดใหญ่)
เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียชนิดหนึ่ง ซึ่งมีตัวไรอ่อนเป็นพาหะ ติดต่อโดยถูกไรอ่อนที่มีเชื้อกัด ไรอ่อนจะอาศัยอยู่ตามใบไม้ ใบหญ้า ใกล้กับพื้นดิน ไรอ่อนจะกระโดดเกาะตามเสื้อผ้าของคนและกัดผิวหนังที่สัมผัสกับเสื้อผ้า ปกติเราจะมองไม่เห็นตัวไรอ่อน เนื่องจากมีขนาดเล็กมาก ส่วนใหญ่บริเวณที่ถูกกัด คือ รักแร้ ขาหนีบ รอบเอว
อาการ สครับไทฟัส (โรคไข้รากสาดใหญ่)
อาการของ Scrub Typhus มักจะเกิดขึ้นภายใน 10 วัน หลังจากที่โดนไรอ่อนกัด โดยอาจทำให้เกิดอาการ ได้แก่
- ปวดศีรษะ
- มีไข้สูง ประมาณ 40-40.5 องศาเซลเซียส
- หนาวสั่น
- ไอ
- ต่อมน้ำเหลืองโตและกดเจ็บ
- ปวดกระบอกตา
- ปวดกล้ามเนื้อ และปวดเมื่อยตามตัว
- ปวดท้อง
- คลื่นไส้และอาเจียน
- ผื่นแดงเริ่มขึ้นบริเวณลำตัว
- มีผื่นขนาดเล็กค่อย ๆ นูนหรือใหญ่ขึ้น และต่อมาอาจทำให้เป็นแผลที่คล้ายถูกบุหรี่จี้ (Eschar) ซึ่งเกิดจากชั้นเนื้อตาย โดยจะเกิดบริเวณที่ถูกไรอ่อนกัด มักไม่ทำให้เกิดความเจ็บปวดและสังเกตเห็นได้ยาก
- ต่อมน้ำเหลืองอักเสบ
- ความรู้สึกตัวเปลี่ยนแปลงไป ตั้งแต่เกิดอาการสับสนไปจนถึงอาการโคม่า
นอกจากนั้น ผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรงอาจทำให้การทำงานของอวัยวะล้มเหลวและเลือดออก หรือหากไม่ได้รับการรักษาอาจทำให้เสียชีวิตได้
การรักษา สครับไทฟัส (โรคไข้รากสาดใหญ่)
เนื่องจากโรคสครับไทฟัสยังไม่มีวัคซีนป้องกัน สำหรับผู้ที่จะไปเที่ยวป่าต้องรู้จักป้องกันตัวเอง ระวังอย่าให้ไรอ่อนกัด หลีกเลี่ยงการนั่งและนอนบนพื้นหญ้า ควรสวมเสื้อให้มิดชิด และที่สำคัญทายากันยุงทุกครั้งที่เข้าป่า “เวลาเราจะเดินป่า ขึ้นเขา หรือไปเที่ยว ควรจะใส่เสื้อแขนยาว ขายาว สามารถป้องกันแมลงสัตว์กัดต่อย ป้องกันงูก็ได้ หรือรองเท้าที่หุ้มข้อคุ้มกันได้ และที่สำคัญเวลาเข้าป่าถ้าไปนอนในเต็นท์ ก็ปัดพื้นรองเต็นท์ให้สะอาดอย่าไปนอนบนพื้นหญ้าหรือกลิ้งไปกลิ้งมาบนพื้นดิน เพราะมีหลายเชื้อที่เราไม่รู้ว่าเราจะติดอะไร และที่สำคัญถ้าทายากันยุงได้จะดีมาก
ที่สำคัญพอไปเที่ยวกลับมา ต้องอาบน้ำ เสื้อผ้าต้องรีบเอาไปซัก เพราะว่าแมลงต่างๆ ที่เกาะมาตัวเรือด ตัวไร บางทีมันเกาะอยู่บนเสื้อผ้า ถ้าเอากลับบ้านแล้วเรานำไปหมกไว้ มันก็สามารถเดินหรือกระโดดได้มาจากเสื้อผ้า ทางที่ดีหลังจากเข้าป่ากลับบ้านต้องรีบซักเสื้อผ้าให้เรียบร้อยรีบอาบน้ำ