สมองขาดเลือดชั่วคราว (Ministroke/Transient ischemic attack :TIA) เกิดจากส่วนของสมองขาดเลือดไปเลี้ยงชั่วคราว ซึ่งมีลักษณะอาการคล้ายโรคหลอดเลือดสมองแต่จะกลับมาดีขึ้นภายใน 24 ชั่วโมง
สิ่งที่ไม่เหมือนโรคหลอดเลือดสมอง ภาวะสมองขาดเลือดชั่วคราวโดยตัวโรคเองไม่ได้ก่อให้เกิดความพิการถาวร เมื่อเกิดอาการของภาวะสมองขาดเลือดชั่วคราวและโรคหลอดเลือดสมองจะมีลักษณะที่ใกล้เคียงกัน คุณควรให้ความสนใจในกรณีฉุกเฉินทันทีหากคุณพบอาการใดๆ
การู้สัญญาณของภาวะสมองขาดเลือกชั่วขณะจะสามารถช่วยให้คุณได้รับการรักษาที่คุณต้องการโดยเร็วที่สุด โดยประมาณ 1 ใน 3 ของผู้ที่มีประสบการณ์ต่อภาวะสมองขาดเลือดชั่วคราวในภายหลังมีประสบการณ์เป็นโรคหลอดเลือดสมอง ดังนั้นการรักษาตั้งแต่เนิ่นๆจึงเป็นสิ่งสำคัญ
สาเหตุ ภาวะสมองขาดเลือดชั่วคราว
การเกิดลิ่มเลือดนำไปสู่สาเหตุการเกิดภาวะสมองขาดเลือดชั่วคราว สาเหตุทั่วไปอื่นๆของภาวะดังกล่าวได้แก่:
- ความดันโลหิตสูง
- โรคหลอดเลือดแดงแข็ง หรือหลอดเลือดแดงตีบเกิดจากการสะสมของคราบแคลเซียมหรือไขมันในหรือรอบๆสมอง
- โรคหลอดเลือดแดง ซึ่งเกิดจากหลอดเลือดแดงคาโรติดภายในหรือภายนอกของสมองถูกขัดขวาง ซึ่งส่วนใหญ่สาเหตุเกิดจากหลอดเลือดแดงแข็ง
- โรคเบาหวาน
- ระดับคอเรสเตอรอลสูง
อาการ ภาวะสมองขาดเลือดชั่วคราว
ภาวะสมองขาดเลือดชั่วคราวยากแก่การระบุ แต่อาการบางอย่างอาจบอกได้ว่าคุณเคยมีอาการนี้ อาการอาจหายวับไป
อาการของภาวะสมองขาดเลือดชั่วคราวที่พบบ่อยได้แก่:
- ไม่สามารถพูดให้ผู้อื่นเข้าใจ เป็นความผิดปกติทางภาษา
- มีความผิดปกติในการพูด หรือเป็นความยากลำบากทางกายภาพในการพูด
- การมองเห็นเปลี่ยนไป
- วิตกกังวล
- มีปัญหาเรื่องความสมดุล
- รู้สึกเสียวซ่า
- การมีสติรู้ตัวเปลี่ยนแปลงไป
- วิงเวียนศีรษะ
- สลบไม่ได้สติ
- ปวดศีรษะรุนแรง
- การรับรสผิดปกติ
- การรับกลิ่นผิดปกติ
- ไม่มีแรงหรือรู้สึกชาที่ด้านขวาหรือซ้ายของใบหน้า หรือร่างกาย ขึ้นอยู่กับตำแหน่งของลิ้มเลือดในสมอง
การรักษาภาวะสมองขาดเลือดชั่วคราว
ปัจจุบันมีแนวทางในการรักษาหลายอย่าง ภาวะสมองขาดเลือดชั่วคราวไม่ทำให้สมองถูกทำลายหรือเสียความสามารถ แต่มันจะเป็นสัญญาณเตือนล่วงหน้าสำหรับโรคหลอดเลือดสมอง การรักษาภาวะสมองขาดเลือดชั่วคราวจะมุ่งไปที่การเริ่มต้นหรือการประเมินการให้ยาที่ช่วยทำให้เลือดไปเลี้ยงสมองได้ดีขึ้น
ภาวะสมองขาดเลือดชั่วคราวไม่ทำให้สมองถูกทำลายถาวร แต่ยังคงต้องรีบเข้ารับการตรวจทางการแพทย์หากคุณมีอาการของภาวะสมองขาดเลือดชั่วคราว
เนื่องจากอาการของภาวะดังกล่าวถูกระบุในอาการของโรคหลอดเลือดสมอง ซึ่งมันไม่สามารถบอกได้ว่าคุณเป็นภาวะสมองขาดเลือดชั่วคราวหรือเป็นโรคหลอดเลือดสมอง ความแตกต่างนี้จึงต้องได้รับการประเมินทางการแพทย์
ความแตกต่างจากอาการของภาวะสมองขาดเลือดชั่วคราวคือ โรคหลอดเลือดสมองเป็นการเกิดขึ้นอย่างถาวรและส่งผลให้เนื้อเยื่อสมองถูกทำลายอย่างถาวร อย่างไรก็ตามอาการของโรคหลอดเลือดสมองอาจดีขึ้นเมื่อเวลาผ่านไป การเป็นภาวะสมองขาดเลือดชั่วคราวจะทำให้คุณเสี่ยงที่จะเป็นโรคหลอดเลือดสมอง เนื่องจากภาวะสมองขาดเลือดชั่วคราวและโรคหลอดเลือดสมองมีสาเหตุที่เหมือนกัน
ทางเดียวที่จะบอกได้ถึงความแตกต่างระหว่างภาวะสมองขาดเลือดชั่วคราวและโรคหลอดเลือดสมองคือการไปพบแพทย์เพื่อทำการตรวจ CTscan หรือ MRIscan สมอง
หากคุณเคยเป็นโรคหลอดเลือดสมอง มีแนวโน้มว่าจะไม่ปรากฏในภาพของ CT scan สมองเป็นเวลา 24-48 ชั่วโมงส่วน MRI scan มักจะแสดงได้เร็วกว่า
ในการประเมินหาสาเหตุของภาวะสมองขาดเลือดชั่วคราวหรือโรคหลอดเลือดสมองนั้น แพทย์จะสั่งตรวจอัลตราซาว์นเพื่อดูการอุดกั้นที่สำคัญ หรือคราบที่มาเกาะในหลอดเลือดแดงคาโรติด คุณจำเป็นต้องทำการตรวจหัวใจด้วยคลื่นความถี่สูง (Echocardiogram) เพื่อดูว่ามีลิ่มเลือดในหัวใจหรือไม่
แพทย์อาจจะทำการตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ(Electrocardiogram :ECG/EKG) และเอ็กซ์เรย์ช่วงอก
อาจต้องระบุความผิดปกติที่แพทย์สามารถแก้ไขหรือลดความเสี่ยงในอนาคตได้สำหรับภาวะสมองขาดเลือดชั่วคราวหรือโรคหลอดเลือดสมอง
แนวทางในการรักษาได้แก่ การให้ยา, หัตถการทางการแพทย์ และการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิต