การฉีดซีเมนต์เพื่อเสริมโครงกระดูกสันหลัง (Vertebroplasty and Kyphoplasty)

เป็นการรักษาโดยการฉีดซีเมนต์เข้าไปในบริเวณกระดูกสันหลังที่หักทรุด โดยไม่ได้ใช้อุปกรณ์เข้าไปขยายช่องภายในกระดูกสันหลังแต่อาจจะใช้วิธีการจัดท่าขณะทำผ่าตัดให้หลังแอ่นมากขึ้น เพื่อช่วยให้กระดูกสันหลังสวนหน้าที่ยุบอ้าสูงขึ้นในระดับหนึ่ง ซีเมนต์ที่ฉีดควรเป็น low viscosity, มี high radiopaqueและอาจจะผสมosteoconductive material เพื่อช่วยให้ส่วนของ ซีเมนต์กับกระดูกผู้ป่วยมีการสมานตัวกันง่ายขึ้น ซีเมนต์ที่ฉีด จะแทรกเข้าไปตามช่อง bone trabeculae ทำให้ซีเมนต์กับกระดูกจับกันได้แข็งแรงมากขึ้น

การฉีดซีเมนต์ยึดกระดูกสันหลังเป็นการรักษาภาวะกระดูกสันหลังแตกยุบ ซึ่งส่วนใหญ่เกิดจากภาวะกระดูกพรุนและมีภาวะกระดูกทรุด หรืออาจเกิดจากอุบัติเหตุ  วิธีดังกล่าวจะช่วยลดอาการปวด และเพิ่มความแข็งแรงของกระดูกสันหลังที่แตกหักหรือยุบ

โดยปกติแล้ว การรักษาโรคกระดูกสันหลังแตกยุบ จะเริ่มจากการรักษาโดยการนอนพัก ร่วมกับการกินหรือฉีดยาแก้ปวด (Conservative treatment) เป็นเวลา 1-2 สัปดาห์ กระดูกสันหลังที่แตกสามารถเชื่อมติดได้เองภายในเวลา 2-3 เดือน เมื่อกระดูกติดดีแล้วผู้ป่วยจึงจะหายปวด  แต่กรณีที่ผู้ป่วยมีภาวะเส้นประสาทหรือไขสันหลังถูกกดเบียดจากชิ้นกระดูกที่แตกหัก กระดูกสันหลังเคลื่อน หรือกระดูกแตกยุบจากเนื้องอกกระดูกสันหลัง ผู้ป่วยกลุ่มนี้มีความจำเป็นต้องได้รับการผ่าตัดกระดูกสันหลังเพื่อแก้ไขการถูกกดเบียด

สำหรับผู้ป่วยที่รักษาแบบไม่ผ่าตัดเป็นระยะเวลาหลายวันแล้วยังไม่หาย ยังปวดจนกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน  กระดูกสันหลังที่แตกยังไม่มีการเชื่อมติดเมื่อเวลาผ่านไปหลายสัปดาห์  หรือมีภาวะกระดูกสันหลังยุบเพิ่มมากขึ้นอีก ควรได้รับการรักษาโดยการฉีดซีเมนต์ยึดกระดูกสันหลัง เพื่อเสริมความแข็งแรงกระดูกและยึดเชื่อมกระดูกสันหลังที่แตก 

วิธีการฉีดซีเมนต์ยึดกระดูกสันหลัง สามารถทำได้ทั้งโดยการให้ยาระงับปวดด้วยวิธีฉีดยาชาเฉพาะที่ซึ่งไม่ต้องวางยาสลบ (Local anesthesia) หรืออาจโดยการวางยาสลบ (General anesthesia) ซึ่งการเลือกวิธีการดังกล่าวขึ้นอยู่กับสภาพของผู้ป่วย ว่าจำเป็นต้องได้รับการฉีดซีเมนต์เป็นปริมาณเท่าใด และผู้ป่วยสามารถทนการนอนคว่ำได้นานเท่าใด

จะเป็นอย่างไรเมื่อท่านไม่ได้รับการรักษาชนิดนี้?

การวินิจฉัยและการักษากระดูกสันหลังหักอย่างทันท่วงทีเป็นสิ่งสำคัญ การรักษาจะได้ผลดีต่อเมื่อรู้แล้วรีบรักษา ภาวะกระดูกสันหลังโก่งและกระดูกผุบางจะเพิ่มความเสี่ยงทำให้กระดูกสันหลังหักได้ง่าย ในกรณีที่สันหลังโก่งที่เห็นได้ชัด ความสามารถในการหายใจ เดิน รับประทานอาหาร และการนอนหลับจะลดลง ท่านควรปรึกษาแพทย์เพื่อให้การรักษาที่เหมาะสม

ในการฉีดซีเมนต์ยึดกระดูกสันหลัง (Vertebroplasty)  ผู้ป่วยจะอยู่ในท่านอนคว่ำ บนเตียงผ่าตัด จากนั้นจึงเริ่มลงมีดในตำแหน่งที่จะปักเข็มประมาณ 2-3 มิลลิเมตร  เมื่อปักเข็มเข้าไปในกระดูกสันหลังและยืนยันตำแหน่งโดยใช้เครื่องถ่ายรังสีเอ็กซ์ (X-ray/Fluoroscope) จะทำการฉีดสารทึบแสงทางเอ็กซเรย์เพื่อดูตำแหน่งที่จะฉีดซีเมนต์ว่าปลอดภัยหรือไม่  มีโอกาสที่ซีเมนต์จะรั่วออกมากดไขสันหลังหรือไม่  เมื่อมั่นใจว่าได้ตำแหน่งที่เหมาะสมแล้ว จะทำการฉีดซีเมนต์เข้าไปในกระดูกสันหลังเพื่อยึดกระดูกสันหลังที่แตก  

ในขณะที่ฉีดซีเมนต์เข้ากระดูกสันหลัง  แพทย์จะเห็นภาพในจอรับภาพของเครื่องถ่ายรังสีเอ็กซ์อยู่ตลอดเวลา  หลังจากฉีดซีเมนต์แล้วจะให้ผู้ป่วยนอนหงายประมาณ 2-3 ชั่วโมง เพื่อให้ซีเมนต์แข็งตัว  หลังจากนั้นผู้ป่วยจึงสามารถลุกนั่งหรือยืนได้

หัตถการนี้ทำอย่างไร?

ท่านจะต้องได้รับการตรวจวินิจฉัยทางรังสีก่อนทำหัตถการ เพื่อยืนยันตำแหน่งของกระดูกสันหลังหักยุบได้ถูกต้อง Vertebroplasty และ Kyphoplasty สามารถทำได้โดยการฉีดยาชาหรือดมยาสลบ วิสัญญีแพทย์จะพิจารณาวิธีที่เหมาะสมกับท่าน ขั้นตอนแรกของการทำหัตถการ คือ การจัดท่านอนคว่ำบนเตียงผ่าตัด จากนั้นแพทย์จะกรีดผิวหนังบริเวณสันหลังเป็นรอยเล็กๆ เพื่อที่จะใส่เข็มที่จะฉีดซีเมนต์บริเวณกระดูกสันหลัง ภายใต้การควบคุมตำแหน่งโดยเครื่องถ่ายถาพรังสีเอกซเรย์ เมื่อฉีดซีเมนต์เสร็จเรียบร้อยแล้วแพทย์จะค่อยๆดึงเข็มออกและปิดแผลด้วยพลาสเตอร์ ทั้งหมดนี้ ใช้เวลา1ชั่วโมงโดยประมาณต่อกระดูกสันหลัง 1 ชิ้น การทำ Balloon kyphoplasty เหมือน Vertebroplasty ยกเว้น ก่อนที่จะฉีดซีเมนต์จะต้องใช้บอลลูนถ่างขยาย เพื่อสร้างช่องว่างแล้วจึงฉีดซีเมนต์ใส่ไปที่ช่องว่างนั้น

การดูแลหลังทำหัตถการ

หลังทำหัตถการเจ้าหน้าที่จะเคลื่อนย้ายพาท่านไปที่ห้องพักฟื้น เพื่อสังเกตอาการอย่างใกล้ชิด เป็นเวลา 2 ชั่วโมง พยาบาลจะติดตามประเมินสัญญาณชีพและประเมินอาการปวดหลังอย่างต่อเนื่อง ระหว่างที่ท่านพักรักษาในโรงพยาบาลท่านสามารถลุกเดินและเคลื่อนไหวได้ทันที โดยปกติจะนอนพักในโรงพยาบาลเพียง 1 คืนเท่านั้น

คำแนะนำก่อนกลับออกจากโรงพยาบาล

อาการไม่สุขสบาย :ท่านจะได้รับยาแก้ปวดหลังทำหัตถการเพื่อบรรเทาอาการปวดและม่สุขสบาย แต่เนื่องจากยาแก้ปวดบางตัวเป็นสารเสพติด จึงใช้ได้เพียงช่วงเวลาสั้นๆ และยังอาจทำให้เกิดอาการท้องผูก ท่านจึงควรดื่มน้ำตามมากๆ และรับประทานอาหารที่มีกากใยสูง หากท่านมีอาการปวดไม่มาก อาจใช้รับประทานยาแก้ปวด เช่น พาราเซตามอล ได้

[Total: 2 Average: 5]