อาการชาปลายนิ้ว หรือโรคเรย์เนาด์ (Raynaud’s disease) คือ ความผิดปกติที่ร่างกายของคุณบางส่วน เช่น นิ้วมือ และนิ้วเท้ารู้สึกชา และเย็น เมื่อต้องพบกับอากาศหนาวยเย็นหรือสภาวะตึงเครียด มีการตอบสนองโดยทำให้หลอดเลือดแดงขนาดเล็กที่ส่งเลือดไปยังผิวหนังแคบลงทำให้บริเวณนั้นๆ มีการไหลเวียนของโลหิตได้ไม่ดี ผู้หญิงมีแนวโน้มที่จะเป็นโรคนี้ และดูเหมือนจะพบได้บ่อยในผู้ที่อาศัยอยู่ในสภาพอากาศที่หนาวเย็นจัด
สาเหตุของอาการชาปลายนิ้วมือ
แม้ว่ายังไม่ทราบสาเหตุที่แท้จริงของอาการชาปลายนิ้วมือ แต่ดูเหมือนว่าเส้นเลือดในมือ และเท้าจะตอบสนองต่ออุณหภูมิที่เย็นจัด หรือความเครียดที่มากเกินไป
เส้นเลือดหดตัว
เมื่ออาการกำเริบหลอดเลือดแดงที่นิ้วมือและนิ้วเท้าเมื่อสัมผัสกับความเย็น หรือความเครียดทำให้หลอดเลือดของคุณแคบลงและการไหลเวียนของเลือดแย่ลง แต่จะดีขึ้นในไม่ช้า
อากาศเย็นจัดมักจะทำให้อาการกำเริบ เช่น การวางมือลงในน้ำเย็น การหยิบของจากช่องแช่แข็ง หรือการอยู่ในอากาศเย็นเป็นตัวกระตุ้นได้ดีที่สุด แต่ความเครียดเองก็สามารถกระตุ้นให้เกิดได้
อาการชาปลายนิ้วมือ
อาการและสัญญาณของโรคนี้ได้แก่
- นิ้วมือ หรือนิ้วเท้าเย็น
- สีผิวเปลี่ยนไปตามความหนาวเย็นหรือความเครียด
- มีอาการชา รู้สึกปวดเมื่อยตามตัว ปลายนิ้วชา
- เจ็บปลายนิ้วเหมือนเข็มทิ่ม
เมื่ออาการกำเริบบริเวณที่ได้รับผลกระทบมักจะเปลี่ยนเป็นสีขาวก่อน จากนั้นมักจะเปลี่ยนเป็นสีน้ำเงิน และรู้สึกหนาวและชา ไม่ว่าจะเป็นอาการชาปลายนิ้วมือ แม้ว่าโรคนี้มักจะส่งผลกระทบต่อนิ้วมือและนิ้วเท้ามากที่สุด แต่ก็อาจส่งผลต่อส่วนอื่น ๆ ของร่างกายได้ด้วย เช่น จมูก ริมฝีปาก หู และหัวนม หลังจากอบอุ่นร่างกายแล้ว ต้องรอเวลาอีก15 นาที เพื่อให้เลือดไหลเวียนได้ตามปกติ
การรักษา โรคเรย์เนาด์
วิธีป้องกันอาการกำเริบมีดังนี้
- เมื่ออากาศหนาวควรทำร่างกายให้อบอุ่นด้วยการสวมหมวก ผ้าพันคอ ถุงเท้ารองเท้าบูท และถุงมือสองชั้นก่อนออกไปข้างนอก สวมเสื้อโค้ทที่มีผ้าพันแขนเพื่อป้องกันไม่ให้อากาศเย็นมาถึงมือคุณ
- ใช้น้ำยาอุ่นมือ สวมที่ปิดหูกันหนาว และหน้ากากอนามัย เพื่อป้องกันปลายจมูกและติ่งหูสัมผัสกับความเย็น
- อุ่นรถของคุณ เปิดเครื่องทำความร้อนในรถสักครู่ ก่อนขับรถในสภาพอากาศหนาวเย็น
- สวมถุงมือเมื่อนำอาหารออกจากตู้เย็น หรือช่องแช่แข็ง และการสวมถุงมือและถุงเท้าเข้านอนในช่วงฤดูหนาวจะช่วยได้อย่างมาก
- ปรับเครื่องปรับอากาศไว้ที่อุณหภูมิที่อุ่นขึ้น รวมถึงใช้แก้วน้ำที่มีฉนวนหุ้ม