การปัสสาวะรดที่นอน หรือฉี่ราด (Bedwetting) คือการที่ไม่สามารถควบคุมกระเพาะปัสสาวะในเวลากลางคืน ศัพท์ทางการแพทย์เรียกการปัสสาวะรดที่นอนว่า Nocturnal enuresis ซึ่งการปัสสาวะรดที่นอนเป็นปัญหาที่ทำให้ไม่สบายใจ แต่ในหลายๆกรณีถือเป็นเรื่องปกติอย่างยิ่ง
การปัสสาวะรดที่นอนเป็นขั้นพื้นฐานในการพัฒนาสำหรับเด็กบางคน อย่างไรก็ตามมันสามารถเป็นอาการของภาวะเจ็บป่วยหรือโรคในผู้ใหญ่ ร้อยละ 2 ของผู้ใหญ่ที่เคยปัสสาวะรดที่นอน อาจมาจากหลายสาเหตุและอาจจำเป็นต้องเข้ารับการรักษา
สาเหตุ ปัสสาวะรดที่นอน
สภาวะทางกายและจิตใจสามารถทำให้บางคนเกิดการปัสสาวะรดที่นอน สาเหตุทั่วไปในเด็กและผู้ใหญ่ที่มีการปัสสาวะรดที่นอนได้แก่:
- มีกระเพาะปัสสาวะขนาดเล็ก
- การติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ (Urinary tract infection :UTI)
- ความเครียด ความกลัว หรือความรู้สึกไม่ปลอดภัย
- ความผิดปกติของระบบประสาท เช่น ภายหลังการเกิดโรคหลอดเลือดสมอง
- ต่อมลูกหมากโต
- ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ หรือการหยุดหายใจผิดปกติระหว่างการนอน
- ท้องผูก
ระดับฮอร์โมนที่ไม่สมดุลสามารถเป็นเหตุให้เกิดการปัสสาวะรดที่นอนในบางคน ในร่างกายของทุกคนจะสร้างฮอร์โมนต้านการขับปัสสาวะขึ้น (Antidiuretic hormone :ADH) ฮอร์โมนดังกล่าวจะบอกให้ร่างกายชะลอการผลิตปัสสาวะตลอดคืน ระดับที่ต่ำของปัสสาวะจะช่วยให้กระเพาะปัสสาวะขนาดปกติสามารถเก็บปัสสาวะไว้ได้ตลอดคืน
อาการ ปัสสาวะรดที่นอน
ฉี่ราดเป็นอาการที่มักเกิดขึ้นในช่วงเวลานอน อาจมีอาการอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น
- ปัสสาวะบ่อยหรือไม่ค่อยปัสสาวะ
- มีอาการปวดหรือรู้สึกเครียดในขณะปัสสาวะ
- อุจจาระราด
- รู้สึกกระหายน้ำตลอดเวลา
- มีไข้สูง 38 องศาเซลเซียส
- ปัสสาวะเป็นเลือด
ควรไปพบแพทย์หากพบว่าบุตรหลานมีอาการดังนี้
- มีอาการอื่น ๆ ข้างต้นเกิดขึ้นร่วมกับอาการฉี่ราด
- อาการฉี่ราดที่ทำให้เกิดปัญหาต่อทั้งครอบครัวและตัวเด็ก
- อายุตั้งแต่ 5 ปีขึ้นไป และยังคงมีอาการฉี่ราดเป็นประจำ
- มีอาการฉี่ราดเกิดขึ้นหลังจากที่ไม่ได้พบอาการมาระยะเวลาหนึ่ง
การรักษา ปัสสาวะรดที่นอน
การปัสสาวะรดที่นอนที่เกิดจากสภาวะทางการแพทย์จำเป็นต้องรับการรักษานอกเหนือจากการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิต ยาสามารถรักษาอาการต่างๆได้ ซึ่งการปัสสาวะรดที่นอนเป็นอาการอย่างหนึ่ง ตัวอย่างเช่น:
- ยาปฏิชีวนะสามารถกำจัดการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะได้
- ยาต้านโคลิเนอจิก (Anticholinergic drugs) ช่วยให้ลดการระคายเคืองของกระเพาะปัสสาวะ
- เดสโมเพรสซิน (Desmopressin acetate) จะเพิ่มระดับของฮอร์โมนต้านการขับปัสสาวะ ให้ผลิตปัสสาวะช้าลงในเวลากลางคืน
- ยาที่ขัดขวางการทำงานของฮอร์โมนดีไฮโดรเทสโทสสเตอโรน (Dihydrotestosterone :DHT) จะลดการบวมของต่อมลูกหมาก
อีกสิ่งหนึ่งที่สำคัญคือการควบคุมภาวะเรื้อรัง เช่น โรคเบาหวาน และภาวะหยุดหายใจขณะหลับ การปัสสาวะรดที่นอนเกี่ยวข้องกับปัญหาทางการแพทย์ควรแก้ไขด้วยการจัดการอย่างเหมาะสม