เนื้องอกมดลูก

เนื้องอกมดลูก เป็นเนื้องอกชนิดธรรมดาไม่ใช่ เนื้อร้าย (มะเร็ง) ซึ่งพบได้ประมาณร้อยละ 25 ของผู้หญิง ที่มีอายุมากกว่า 35 ปีขึ้นไป มักพบในผู้หญิงอายุ 35 – 45 ปีแต่อาจพบในหญิงสาวก็ได้

                เนื้องอกอาจมีขนาดต่าง ๆ กันไป อาจเป็นก้อนเดียว หรือหลายก้อนก็ได้ บางชนิดโตช้า แต่บางชนิดโตเร็ว

                อาจเกิดอยู่ในชั้นกล้ามเนื้อของมดลูก (ซึ่งเป็นเนื้องอกอกของเนื้อเยื่อกล้ามเนื้อล้วน ๆ เรียกว่า “Myoma uteri”) ซึ่งอาจงอกเช้าไปในโพรงมดลูก หรือยู่ที่ผนังด้านในหรือด้านนอกของมดลูก (ซึ่งเป็นเนื้องอกของเนื้อ เยื่อพังผืดผสมกับเนื้อเยื่อกล้ามเนื้อ เรียกว่า“Uterine fibroid”)  ซึ่งอาจงอกเข้าไปในช่องท้อง

สาเหตุ เนื้องอกมดลูก

                เนื้องอกมดลูกเป็นเนื้องอกที่เกิดจากการแบ่งตัวของเซลล์กล้ามเนื้อมดลูก จนกลายเป็นก้อนเนื้องอกที่มีลักษณะเป็นก้อนหยุ่น ๆ สีซีดแตกต่างจากเนื้อเยื่อโดยรอบ ซึ่งสาเหตุของการเกิดเนื้องอกมดลูกยังไม่ทราบแน่ชัด  

                บางรายอาจมีประวัติโรคนี้ในครอบครัว จึงเชื่อว่า อาจเกี่ยวข้องกับปัจจัยทางกรรมพันธุ์

                พบว่าฮอร์โมนเอสโทรเจนมีส่วนกระตุ้นให้เนื้องอก มดลูกเจริญเติบโต เช่น ขณะตั้งครรภ์ เนื้องอกมักจะมีขนาดโตขึ้น แต่เมื่อเข้าสู่วัยหมดประจำเดือน เนื้องอกก็จะฝ่อเล็กลงได้เอง นอกจากนี้ยังพบว่าในเนื้องอก มดลูกมีตัวรับ(receptoe) เอสโทรเจนมากกว่าปกติ

อาการ เนื้องอกมดลูก

                ถ้าก้อนขนาดเล็กอาจไม่มีอาการแสดงมักตรวจ พบโดยบังเอิญขณะที่แพทย์ทำการตรวจภายในช่องคลอดหรือตรวจอัลตราซาวนด์บริเวณท้องน้อยด้วยสาเหตุอื่น 

                ถ้าก้อนขนาดโต มักมีเลือดออกมากหรือกะปริดกะปรอยคล้ายดียูบี แต่มักจะมีอาการปวดประจำ เดือนร่วมด้วย หรือปวดหน่วง ๆ ที่ท้องน้อย หรือปวด หลังส่วนล่างแบบเรื้อรัง

                บางรายก้อนเนื้องอกอาจโตกดอวัยวะข้างเคียงทำให้มีอาการปัสสาวะบ่อยท้องผูก หรือมีอาการปวด เฉียบขณะร่วมเพศ

                ถ้าก้อนโตมาก ๆ อาจคลำได้ก้อนที่บริเวณท้องน้อย หรือมีอาการท้องโตคล้ายคนท้อง

การป้องกัน เนื้องอกมดลูก

  1. ผู้หญิงที่มีเลือดออกทางช่องคลอดนานกว่า 7 วัน อาจมีสาเหตุจาก ดียูบี เนื้องอกมดลูก มะเร็งปากมดลูก มะเร็งเยื่อบุมดลูก โรคเลือด เป็นต้น จึงควรไปตรวจที่โรงพยาบาลโดยเร็ว 
  2. ควรให้ความมั่นใจแก่ผู้ที่เป็นเนื้องอกมดลูก ว่าเป็นเนื้องอกธรรมดาไม่ใช่มะเร็ง เนื้องอกมดลูกส่วน ใหญ่มีขนาดเล็ก ไม่มีอาการแสดง ไม่มีอันตรายใดๆ และไม่จำเป็นต้องให้การรักษาแต่อย่างใด ส่วนน้อยที่มีอาการก็สามารถรักษาให้หายขาดได้

การักษา เนื้องอกมดลูก

                หากสงสัย ควรส่งโรงพยาบาล มักจะวินิจฉัยโดยการตรวจภายในช่องคลอด พบก้อนเนื้องอก และอาจต้องตรวจ พิเศษเพิ่มเติม เช่น อัลตราซาวนด์ เอกซเรย์ คอมพิวเตอร์ ถ่ายภาพด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า ใช้กล้องส่องตรวจช่องท้อง หรือโพรงมดลูก ตรวจชิ้นเนื้อมดลูก เป็นต้น

การรักษา ถ้าก้อนเนื้องอกมีขนาดเล็ก อาจไม่ต้องทำอะไร และจะนัดไปตรวจทุก 6-12 เดือน ในผู้หญิง ที่มีอายุ 45 ปี ขึ้นไปหรือหลังวัยหมดประจำเดือนก้อน เนื้องอกอาจยุบลงได้เองเนื่องจากการลดลงของฮอร์โมน เอสโทรเจน(ซึ่งมีส่วนกระตุ้นให้เนื้องอกเจริญ)

                ในรายที่มีเลือดออกกะปริดกะปรอย แพทย์จะทำการขูดมดลูกและส่งตรวจชิ้นเนื้อ(เพื่อแยกสาเหตุจากมะเร็ง)ให้กินยาเม็ดคุมกำเนิดเพื่อควบคุมภาวะ เลือดออกและอาการปวดท้องน้อยหากหยุดยาก็จะมีเลือดออกได้อีกและยานี้อาจทำให้ เนื้องอกโตขึ้นได้

                ถ้าก้อนมีขนาดโต แพทย์อาจให้ยาเพื่อทำให้ก้อน เนื้องอกเล็กลง และบรรเทาอาการปวดท้องหรือเลือดออก ซึ่งเป็นการรักษาชั่วระยะหนึ่งก่อนยาที่ใช้รักษา เช่น ยาต้านอักเสบที่ไม่ใช่สตีรอยด์ (อาจให้เดี่ยว ๆ หรือ ร่วมกับโพรเจสติน)

                บางรายแพทย์อาจใช้ยากระตุ้น gonadotropin releasing hornone ฉีด เดือนละครั้ง ซึ่งจะช่วยให้ก้อนเนื้องอกเล็กลงเพื่อเตรียมพร้อมก่อนผ่าตัด ช่วยให้ผ่าตัดง่ายขึ้น ขณะและหลัง ผ่าตัดมีเลือดออกน้อย ช่วยให้ปลดภัยมากขึ้น

                ส่วนการผ่าตัด จะเลือกทำในกรณีที่มีก้อนเนื้องอกโตมากมีเลือดออกมาซีด ปวดท้องรุนแรง หรือมีอาการปวด ท้องน้อยหรือปวดหลังเรื้อรัง หรือถ่ายปัสสาวะบ่อยจนไม่สามารถดำเนินกิจวัตรประจำวันได้อย่างปกติ

                ในรายที่เนื้องอกก้อนเล็ก หรือผู้ป่วยยังต้องการมีบุตร แพทย์จะผ่าตัดเฉพาะส่วนที่เป็นเนื้องอกออกไป ซึ่งในปัจจุบันสามารถใช้วิธีผ่าตัดโดยใช้กล้องส่องเข้าช่องท้อง (lapraroscopic myomectomy) หรือเข้าโพรงมดลูก (hysteroscopic myomectomy)

                ในรายที่ก้อนเนื้องอกมีขนาดใหญ่และไม่ต้องการมีบุตรก็จะผ่าตัดเอามดลูกออกทั้งหมด (hysterectomy) ซึ่งอาจใช้วิธีเปิดแผลเข้าหน้าท้องหรือทางช่องคลอด

                ผลการรักษา หลังผ่าตัดมักจะหายขาดและไม่มี ภาวะแทรกซ้อนตามมาภายหลัง

[Total: 0 Average: 0]