ท่อน้ำตาอุดตัน เป็นโรคที่พบได้บ่อยในบ้านเราพบมากในทารก และผู้ที่มีอายุมากกว่า 40 ปีขึ้นไป พบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย มักเป็นที่ตาเพียงข้างเดียว แต่ก็อาจเป็นทั้ง 2 ข้างก็ได้
สาเหตุ ท่อน้ำตาอุดตัน
ในทารกอาจเกิดท่อน้ำตายังเปิดไม่ค่อยสมบูรณ์ หรือเกิดจากมีเยื่อเมือกและเซลล์อยู่ในน้ำคร่ำขณะที่อยู่ในครรภ์มารดาเข้าไปอุดตันอยู่ภายในท่อน้ำตา หรือเกิดจากเยื่อตาขาวแสบเนื่องจากการติดเชื้อแบคทีเรียขณะคลอดทำให้มีขี้ตาลงไปอุด
- ในผู้ใหญ่ ส่วนมากเกิดขึ้นโดยไม่ทราบสาเหตุ บาง รายอาจเกิดจากการได้รับบาดเจ็บตรงกระดูกข้างจมูก หรือเกิดจากเซลล์บุท่อน้ำตาและถุงน้ำตาบวม ซึ่งเป็นผลมาจากไซนัสอักเสบเรื้อรัง
- เมื่อท่อน้ำตาอุดตันนานๆ ก็จะมีเชื้อโรคเข้าไปเกิดการติดเชื้อในถุงน้ำตา กลายเป็นถุงน้ำตาอักเสบ ส่วนมากจะเกิดจากเชื้อแบคทีเรีย เช่นสเตฟีโลค็อกคัส สแตรปโตค็อกคัส เป็นต้น
อาการ ท่อน้ำตาอุดตัน
มีอาการน้ำตาไหลมาก จนเอ่อคลองเบ้าตาข้างใด ข้างหนึ่งอยู่ตลอดเวลาโดยไม่เกี่ยวกับการร้องไห้ หรือ มีเรื่องเศร้าโศกเสียใจ ต้องคอยเช็ดน้ำตาบ่อย ๆ
ในทารกจะสังเกตว่ามีน้ำตาไหลมากข้างหนึ่ง ซึ่งเป็นมาตั้งแต่เกิด และบ้างครั้งมีขี้ตาออกมาเป็นครั้งคราว
ต่อมาเมื่อมีเชื้อโรคเข้าไปทำให้เกิดการอักเสบของ ถุงน้ำตา จะพบว่ามีตุ่มนูนตรงหัวตาเมื่อใช้นิ้วกดตรงหัวตาจะมีหนองไหลออกมาในตา แล้วตุ่มนูนก็ยุบลงแต่ ต่อมาก็กลับนูนขึ้นเช่นเดิมอีกถ้าเป็นรุนแรงตุ่มนูนนั้น จะมีอาการปวดแดงร้อนคล้ายฝี ซึ่งอาจแตกมีน้ำตา และหนองไหลออกมา โดยทั่วไป มักไม่มีภาวะแทรกซ้อนร้ายแรง
การป้องกัน ท่อน้ำตาอุดตัน
ผู้ที่มีน้ำตาไหลผิดปกตินอกจากท่อน้ำตาอุดตัน แล้วยังอาจเกิดจากขนตาเก ควรซักถามอาการ และตรวจดูให้แน่ชัดแต่อย่างไรก็ตามไม่ว่าจะมีสาเหตุจากอะไรก็ควรแนะนำผู้ป่วยไปตรวจที่โรงพยาบาลทุกราย
การรักษา ท่อน้ำตาอุดตัน
- ถ้าพบผู้ป่วยที่มีอาการน้ำตาไหลมากผิดปกติ ควรแนะนำไปตรวจที่โรงพยาบาล ถ้าตรวจพบว่าเป็นโรค ท่อน้ำตาอุดตัน แพทย์อาจลองให้การรักษาด้วยการล้าง ท่อน้ำตาหากไม่ได้ผลอาจใช้ลวดแยง ถ้าเป็นมากอาจต้องผ่าตัดทำท่อระบายน้ำตาขึ้นใหม่
- ถ้าพบว่ามีถุงน้ำตาอักเสบ (ตุ่มฝีขึ้นที่หัวตา) ควรใช้น้ำอุ่นจัดๆ ประคบให้ยาแก้ปวด และยาป้าย ตาหรือยาหยอดตาปฏิชีวนะถ้าอักเสบรุนแรงให้ยาปฏิชีวนะ เช่น เพนิซิลลินวี ไดคล็อกซาซินลิน หรืออีริโทรไมซิน สัก 5-7 วันถ้าไม่ยุบหรือกลับเป็นซ้ำอีก ควรส่งโรงพยาบาลเพื่อตรวจหา สาเหตุ ถ้าเกิดจากท่อน้ำตาอุดตันก็ให้การรักษาดังข้อ1