เครื่องเพ็ท/ซีที (PET/CT) เป็นเครื่องมือทางเวชศาสตร์นิวเคลียร์ที่ใช้เทคโนโลยีร่วมกันของเครื่อง PET (Positron Emission Tomography) และเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (Computed Tomography) เป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพสูงในการตรวจวินิจฉัยโรคมะเร็ง นอกจากนี้ยังมีประโยชน์ในการตรวจวินิจฉัยโรคทางระบบสมองและระบบประสาท รวมทั้งภาวะกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด
การตรวจ PET/CT มีประโยชน์อย่างไร
PET/CT เป็นวิทยาการที่สามารถตรวจหาความผิดปกติของอวัยวะภายในได้ในระดับโมเลกุล โดยสามารถให้รายละเอียดเพื่อนำมาวินิจฉัยโรค โดยเฉพาะโรคมะเร็งที่ไม่สามารถตรวจพบได้ด้วยการตรวจชนิดอื่นๆ เช่น เอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT) หรือการตรวจด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (MRI) นอกจากนี้ยังสามารถประเมินระยะของมะเร็ง ประเมินการกลับเป็นซ้ำของโรคมะเร็ง ประเมินการตอบสนองของโรคหลังการรักษามะเร็งด้วยวิธีการต่างๆ และสามารถดูการกระจายของมะเร็งได้ทั้งตัวจากการตรวจครั้งเดียว สามารถช่วยวินิจฉัยหาจุดกำเนิดการชัก และช่วยวินิจฉัยโรคสมองเสื่อม
การตรวจ PET/CT ทำอย่างไร
การตรวจโดยวิธี PET/CT นี้ จะทำโดยฉีดสารเภสัชรังสีเข้าไปในร่างกายผู้ป่วยทางหลอดเลือดดำ ซึ่งสารเภสัชรังสีดังกล่าวนี้จะเข้าไปจับในบริเวณของรอยโรคที่มีความผิดปกติ ซึ่งเราสามารถเห็นความผิดปกติหรือรอยโรคได้จากการถ่ายภาพด้วยเครื่อง PET/CT ซึ่งภาพที่ได้จะถูกประมวลผลโดยแพทย์เฉพาะทาง เพื่อให้การวินิจฉัยโรคต่อไป สำหรับสารเภสัชรังสีที่ฉีดนั้นไม่มีอันตรายต่อร่างกายแต่อย่างใด เนื่องจากมีปริมาณรังสีต่ำมาก และจะถูกขับออกจากร่างกายได้ทางปัสสาวะ
ขั้นตอนของการตรวจ PET/CT
ในวันที่ทำการตรวจ
- ท่านจะได้รับการชั่งน้ำหนักและเจาะเลือดเพื่อหาระดับน้ำตาลในเลือดก่อนการตรวจ
- เจ้าหน้าที่จะทำการฉีดสารเภสัชรังสีเข้าทางหลอดเลือดดำเพื่อทำการตรวจให้แก่ท่าน
- หลังฉีดยาท่านจะต้องนอนพักนิ่งๆในห้องพักที่ทางโรงพยาบาลจัดเตรียมไว้ ให้ประมาณ 1 ชั่วโมง เพื่อให้มีการจับของสารเภสัชรังสีในรอยโรคได้ดี
- เมื่อครบ 1 ชั่วโมงแล้ว เจ้าหน้าที่จะนำท่านไปในห้องตรวจ PET/CT ซึ่งใช้เวลาประมาณ 30-45 นาที โดยระหว่างการตรวจท่านต้องนอนนิ่งๆ
- เมื่อตรวจเสร็จเรียบร้อยแล้วท่านสามารถกลับบ้านได้ และรับประทานอาหารได้ตามปกติ ทั้งนี้ควรดื่มน้ำมากๆ เพื่อให้สารเภสัชรังสีถูกขับออกจากร่างกายได้โดยเร็ว
การปฏิบัติตัวก่อนเข้ารับการตรวจ PET/CT
- งดอาหารและเครื่องดื่ม
- งดรับประทานอาหารและเครื่องดื่มหลังเที่ยงคืน (ในกรณีที่นัดตรวจในวันรุ่งขึ้นก่อนเวลา 13.00 น.)
- งดรับประทานอาหารและเครื่องดื่มตั้งแต่เวลา 7.00 น. (ในกรณีที่นัดตรวจหลังจากเวลา 13.00 น.)
- ไม่ออกกำลังกายก่อนทำการตรวจในช่วง 24 ชั่วโมง
- รับประทานอาหารที่มีแป้งและน้ำตาลต่ำในวันก่อนที่จะทำการตรวจ
- ไม่ควรใส่เครื่องประดับมาในวันตรวจ
- หากมีฟิล์มและผลการตรวจพิเศษอื่นๆ ให้นำมาในวันตรวจด้วย
- สำหรับผู้ป่วยที่จะตรวจโรคลมชักด้วย PET/CT สามารถกินยากันชักได้ และไม่ควรมีการชัก อย่างน้อย 2 วันก่อนตรวจ หากมีอาการชักในระยะเวลาดังกล่าว กรุณาโทร.แจ้งพยาบาลเพื่อทำการเลื่อนนัดตรวจ
การปฏิบัติตัวของผู้ป่วยเบาหวาน ก่อนเข้ารับการตรวจ PET/CT
- คนไข้เบาหวานที่รับประทานยารักษาเบาหวานอยู่: ให้งดรับประทานอาหารและยารักษาเบาหวานในมื้อเช้าของวันที่มาตรวจ
- คนไข้เบาหวานที่ฉีดยาอินซูลิน (insulin): ให้งดรับประทานอาหารในมื้อเช้า และฉีดอินซูลินในปริมาณเพียงครึ่งหนึ่งของปริมาณอินซูลินที่เคยฉีดปกติในช่วงเช้า