ภาวะกล้ามเนื้อลายสลาย (Rhabdomyolysis) คือการสลายตัวของกล้ามเนื้อลายหรือกล้ามเนื้อยึดกระดูก
การสลายตัวของกล้ามเนื้อลายจะมีการปล่อยไมโอโกลบินเข้าสู่กระแสเลือด ไมโอโกลบินคือโปรตีนที่ใช้เก็บออกซิเจนเอาไว้ในกล้ามเนื้อ หากระดับไมโอโกลบินในเลือดสูงเกินไปอาจทำให้ไตเสียหายได้
ส่วนใหญ่การรักษาภาวะกล้ามเนื้อลายสลายคือการนำของเหลวผ่านทางหลอดเลือดดำ (IV) ผู้ป่วยบางรายที่มีอาการรุนแรงอาจต้องฟอกไตหรือฟอกเลือดเพื่อแก้ไขปัญหาที่ไต
ภาวะกล้ามเนื้อลายสลายมักเกิดจากผู้ป่วยได้รับบาดเจ็บที่กล้ามเนื้อ การบาดเจ็บนี้อาจเกิดทั้งทางกายภาพ เคมี หรือพันธุกรรม ซึ่งล้วนมีผลในการทำลายกล้ามเนื้อ โดยมีสาเหตุดังต่อไปนี้:
ปัญหาทางพันธุกรรมที่เกี่ยวข้องกับการเผาผลาญ สิ่งต่อไปนี้
ระบบการเผาผลาญที่ผิดปกติ จะนำไปสู่อาการที่เกี่ยวข้องกับภาวะกล้ามเนื้อลายสลาย ดังต่อไปนี้
ความผิดปกติทางพันธุกรรมที่อาจนำไปสู่ภาวะกล้ามเนื้อลายสลาย ได้แก่ :
อาการเริ่มต้นของภาวะกล้ามเนื้อลายสลายอาจน้อยมาก และมักมีอาการคล้ายคลึงกับโรคอื่น ๆ ได้แก่ :
ยิ่งรักษาตั้งแต่เริ่มมีอาการภาวะกล้ามเนื้อลายสลาย ก็ยิ่งลดความเสียหายที่อาจเกิดที่ไตได้มาก
การให้สารน้ำทดแทน: การให้สารน้ำเข้าสู่ร่างกายที่เพียงพอเป็นวิธีการรักษาอันดับต้น ๆ ที่สำคัญมาก โดยให้ของเหลวทางหลอดเลือด ของเหลวนี้มีส้วนประกอบของไบคาร์บอเนตซึ่งช่วยล้างไมโอโกลบินออกจากไต
การรักษาด้วยยา: แพทย์อาจสั่งจ่ายยาเช่นไบคาร์บอเนต และยาขับปัสสาวะบางชนิดเพื่อช่วยให้ไตทำงานได้ปกติ และใช้ยาเพื่อรักษาระดับโพแทสเซียมในเลือด และระดับแคลเซียมในเลือดให้เหมาะสม
การฟอกไต: หากไตถูกทำลาย กรือเกิดอาการไตวายเฉียบพลัน ผู้ป่วยอาจต้องเข้ารับการฟอกไต การฟอกไตคือการนำเลือดออกจากร่างกาย และทำความสะอาดด้วยเครื่องมือเฉพาะเพื่อกำจัดของเสีย
การรักษาตัวที่บ้าน: ในกรณีภาวะกล้ามเนื้อลายสลายอาการไม่รุนแรง การรักษาตัวที่บ้านก็สามารถยรรเทาอาการได้ โดยการพักผ่อนร่างกายให้กล้ามเนื้อฟื้นตัว และเติมน้ำให้ร่างกายเพื่อช่วยป้องกันความเสียหายของไต
หากรู้สึกเหนื่อยล้าให้เอนกายในท่าที่สบาย และพยายามผ่อนคลายร่างกาย ดื่มน้ำปริมาณมาก ๆ และอาหารเหลวอย่างน้ำซุปใส ๆ และเครื่องดื่มของนักกีฬา