โดยปกติแล้วเรามักจะใช้คำว่า โซซิโอพาธ (Sociopath) เพื่ออธิบายถึงบุคคลที่มีลักษณะไม่มีมโนธรรม แปลกแยก เกลียดชัง หลีกเลี่ยงสังคม คำว่าโซซิโอพาธ หมายถึงผู้ที่มีพฤติกรรมและทัศนะคติที่ต่อต้านสังคม หรือผู้ที่มีความผิดปกติทางบุคลิกภาพแบบต่อต้านสังคม (Antisocial Personality Disorder) โดยคนเหล่านี้จะแสดงออกอย่างเห็นได้ชัดว่าไม่ชอบเข้าสังคม อยู่ร่วมกับผู้อื่นยาก ขี้เบื่อ ตลอดไปจนถึงหลอกลวงและชักจูงผู้อื่น โดยมักจะมีสาเหตุมาจากสภาพแวดล้อมที่เลี้ยงดูมา
โซซิโอพาธนั้นอาจจะไม่ใช่คำเรียกอย่างเป็นทางการ แต่คู่มือการวินิจฉัยและสถิติสำหรับความผิดปกติทางจิต (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders หรือ DSM) ก็ได้กล่าวไว้ว่า ผู้ที่เป็นโรคโซซิโอพาธนั้นจะมีลักษณะใกล้เคียงกับผู้ที่มีความผิดปกติทางบุคลิกภาพแบบต่อต้านสังคมที่สุดแล้ว
คนที่เป็นโรคโซซิโอพาธนั้นในบางครั้งอาจจะมีลักษณะที่คล้ายคลึงกันกับคนที่เป็นไซโคพาธ (Psychopaths) แต่สิ่งสำคัญที่ทำให้สองภาวะนี้แตกต่างกัน คือการที่ผู้ที่เป็นโรคโซซิโอพาธนั้นยังสามารถมีความรู้สึกผิด เห็นอกเห็นใจ และเข้าใจได้ว่าการกระทำของตัวเองนั้นเป็นเรื่องที่ผิด แต่ก็เลือกที่จะไม่สนใจอยู่ดี เพราะพวกเขายังคงมีกระบวนการทางสมองเป็นปกติอยู่
อาการ โรคโซซิโอพาธ (Sociopath)
- ไม่สนใจกฎหมายหรือกฎระเบียบของสังคม คนที่เป็นโซซิโอพาธมักจะชอบที่จะแหกกฎเกณฑ์ต่างๆ ที่สังคมกำหนด หรือเบียดเบียดสิทธิของผู้อื่นอย่างจงใจ
- ชอบโกหก พวกเขาอาจจะโกหกและหลอกลวงผู้อื่น เพื่อให้ได้สิ่งที่ต้องการ หรือเพื่อประโยชน์ส่วนตน
- ไม่วางแผนในระยะยาว หรือชอบที่จะกระทำการใดๆ โดยไม่ไตร่ตรองให้ดีล่วงหน้า และไม่คำนึงถึงผลกระทบที่จะตามมาในภายหลัง
- แสดงท่าทางหรือพฤติกรรมก้าวร้าว พวกเอาอาจจะมีแนวโน้มที่จะเกิดการขัดแย้งหรือทะเลาะกับผู้อื่นได้มากกว่า
- ไม่สนใจอันตราย ไม่ว่าจะเป็นอันตรายที่อาจจะเกิดขึ้นกับผู้อื่น หรือตัวของเขาเองก็ตาม
- ไม่มีความรับผิดชอบ พวกเขาจะไม่สนใจหน้าที่และสิ่งที่พวกเขาต้องรับผิดชอบ โดยเฉพาะงานกลุ่ม พวกเขามักจะไปทำงานสาย ทำงานช้า และไม่สนใจที่จะชำระหนี้ให้ตรงเวลา
- ไม่รู้สึกผิด พวกเขาจะไม่มีความรู้สึกผิด หรือรู้สึกเห็นอกเห็นใจเวลาที่ทำผิดต่อผู้อื่น
- ยึดติดในความคิดของตัวเอง พวกเขาจะไม่สนใจที่จะฟังความคิดเห็นของผู้อื่น สนใจแต่ความคิดของตัวเองเป็นหลักเท่านั้น
นอกจากนี้ยังมีผู้ป่วยอีกกลุ่มหนึ่งที่ใกล้เคียงกับ ไซโคพาธ แต่จัดอยู่ในกลุ่มที่เรียกว่า โซซิโอพาธ (Sociopaths) เดิมทีนักจิตวิทยาหลายคนบอกว่า 2 คำนี้มีความหมายเหมือนกัน เนื่องจากคำว่า Psychopaths เป็นศัพท์ดั้งเดิมตั้งแต่ยุค30s ส่วน Sociopaths เป็นศัพท์บัญญัติใหม่ ใช้ในตำราใหม่ แต่ยังคงเป็นโรคเดียวกัน คือ ความไม่รู้สึกรู้สาอาทรใคร และโดดเดี่ยว แต่เพราะ โซซิโอพาธ ฟังดูสวยกว่า เพราะให้ความรู้สึกถึงพวกต่อต้านสังคม ขณะที่คำว่า ไซโคพาธ แปลตรงตัวว่า โรคจิต
แต่หากค้นลึกลงไปจริงๆ แล้วทั้ง 2 มีความแตกต่างกันไม่น้อย เพราะโซซิโอพาธ จะเข้าสังคมไม่ได้ ไม่ชอบเข้าสังคมอย่างชัดเจน อยู่ร่วมกับคนอื่นยาก ขี้เบื่อ อยู่ที่ไหนนานไม่ได้ ขณะที่ไซโคพาธ แม้จะไม่ชอบอยู่ร่วมกับคนอื่น แต่พวกเขาสามารถเสแสร้งเพื่อปรับตัวให้เข้ากับสังคมได้ และหากผู้ป่วย 2 แบบนี้ต้องการจะฆาตกรรมใคร โซซิโอพาธ จะกระทำความรุนแรงโดยเฉียบพลัน คือ ไม่ได้วางแผนล่วงหน้าเอาไว้ก่อน แต่ก่อเหตุรุนแรงตามอารมณ์ที่พุ่งพล่าน ขณะที่พวกไซโคพาธ จะวางแผนระยะยาวอย่างมีเหตุมีผลเป็นรูปธรรม และอย่างต่อเนื่อง