ภาวะเต้านมโตผิดปกติในผู้ชาย หรือผู้ชายมีนม (Gynecomastia) หมายถึงการขยายตัวเนื้อเยื่อบริเวณเต้านมของผู้ชาย ซึ่งผู้ชายมีนมโตปกตินี้สามารถเกิดขึ้นได้ในทุกช่วงวัยตั้งแต่เด็ก วัยรุ่นและผู้สูงอายุ (60 ปีขึ้นไป) ซึ่งภาวะนี้เป็นการเปลี่ยนแปลงตามปกติของร่างกาย
นอกจากนี้ สาเหตุของเต้านมใหญ่ในผู้ชายอาจเกิดจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนหรือผลข้างเคียงของยา ทั้งนี้ ภาวะนมโตผิดปกติในผู้ชายอาจเกิดขึ้นได้กับเต้านมข้างเดียวหรือทั้งสองข้างก็ได้
อย่างไรก็ตาม ภาวะเต้านมโตในผู้ชายไม่แท้ (Pseudogynecomastia) จะไม่กล่าวถึงในบทความนี้ เพราะภาวะเต้านมโตในผู้ชายเกิดจากโรคอ้วนและไขมันในเนื้อเยื่อเต้านมที่มีมากขึ้น แต่ไขมันที่เกิดขึ้นไม่ได้ทำให้เนื้อเยื่อต่อมเต้านมมีขนาดใหญ่ขึ้น
โดยส่วนใหญ่ผู้ชายที่มีภาวะเต้านมโตไม่จำเป็นต้องเข้ารับการรักษา แต่อย่างไรก็ตาม ภาวะเต้านมโตในผู้ชายนี้อาจส่งผลต่อบุคคลิกภาพ เช่น การเห็นคุณค่าในตัวเองทำให้ผู้ชายที่มีเต้านมโตตัดสินใจไม่เข้าร่วมกิจกรรมทางสังคม
ทั้งนี้ภาวะเต้านมโตในผู้ชายสามารถรักษาให้หายได้ ด้วยการใช้ยา การผ่าตัด หรือโดยการหยุดใช้ยาบางชนิด รวมถึงยาบางประเภทที่ผิดกฎหมาย
สาเหตุ ภาวะเต้านมโตในผู้ชาย
โดยปกติการลดลงของฮอร์โฒนเทสเทอโรนและการเพิ่มขึ้นของฮอร์โมนเอสโตรเจน เป็นสาเหตุทำให้เกิดภาวะเต้านมโตในผู้ชาย ซึ่งการผันผวนของฮอร์โมนเหล่านี้เป็นเรื่องปกติในช่วงการเปลี่ยนผ่านของวัย เช่นเด็กทารก วัยเด็กที่กำลังเข้าสู่ช่วยวัยรุ่นและผู้สูงอายุ
ภาวะพร่องฮอร์โมนเพศชาย
ภาวะพร่องฮอร์โมนในเพศชายมีลักษณะคล้ายกับช่วงวัยหมดประจำเดือนของผู้หญิง ในช่วงระหว่างที่การผลิตฮอร์โมนเพศชายลดลง โดยเฉพาะอย่างยิ่งการลดลงของฮอร์โมนเทสเทอโรนติดต่อกันหลายปี โดยปกติมักเกิดขึ้นในช่วงวัยกลางคนทำให้เป็นปัญหาฮอร์โมนไม่สมดุล เป็นสาเหตุของภาวะนมโตผิดปกติ ผมร่วง และนอนไม่หลับ
ช่วงวัยรุ่น
แม้ว่าร่างกายของเด็กผู้ชายสามารถผลิตแอนโดรเจน (ฮอร์โมนเพศชาย) นอกจากนี้พวกเขายังสามารถผลิตฮอร์โมนเอสโตรเจนของเพศหญิงด้วยเช่นกัน เมื่อเข้าสู่ช่วงวัยรุ่น ผู้ชายอาจสร้างฮอร์โมนเอสโตรเจนมากกว่าแอนโดรเจน ซึ่งส่งผลให้เกิดภาวะเต้านมโตในผู้ชายได้ โดยปกติภาวะนี้มักเกิดขึ้นชั่วคราวและลดลงเมื่อร่างกายปรับระดับฮอร์โมนให้สมดุลแล้ว
น้ำนมแม่
ทารกเพศชายอาจเกิดภาวะเต้านมโตได้เมื่อดื่มน้ำนมจากแม่ เนื่องจากมีฮอร์โมนเอสโตรเจนมีอยู่ในน้ำนมแม่ ดังนั้นการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อาจพบว่ามีระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนเพิ่มขึ้นในทารกเล็กน้อย
การใช้ยา
ยาชนิดต่าง ๆ เช่น ยาสเตียรอยด์และแอมเฟตามีนอาจทำให้ระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนเพิ่มขึ้นเล็กน้อยและอาจส่งผลให้เกิดภาวะเต้านมโตในผู้ชายได้
โรคประจำตัวอื่น ๆ
สาเหตุของภาวะเต้านมโตในผู้ชายที่พบได้ไม่บ่อยนัก ได้แก่ เนื้องอกในลูกอัณฑะ ตับวาย (ตับแข็ง) ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกินและไตวายเรื้อรัง
อาการ ภาวะเต้านมโตในผู้ชาย
อาการของภาวะเต้านมโตในผู้ชาย ได้แก่ :
- มีหน้าอกบวม
- มีสารคัดหลั่งออกมาจากเต้านม
- กดเต้านมแล้วรู้สึกเจ็บ
นอกจากนี้ยังมีอาการอื่นเกิดขึ้นได้เช่นกัน ถ้าหากคุณพบภาวะเต้านมโตผิดปกติ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อระบุสาเหตุของการเกิดภาวะเต้านมโต
การรักษา ภาวะเต้านมโตในผู้ชาย
โดยปกติภาวะเต้านมโตในผู้ชายไม่จำเป็นต้องรักษา เนื่องจากความผิดปกติที่เกิดขึ้นสามารถหายไปเองได้ อย่างไรก็ตามหากเกิดจากโรคภัยไข้เจ็บ แพทย์ก็จำเป็นต้องรักษาอาการของโรคที่เกิดขึ้น โดยเฉพาะการแก้ไขปัญหาที่ทำให้เกิดการขยายตัวของเต้านมผิดปกติ
ในกรณีที่ภาวะเต้านมโตในผู้ชายทำให้เกิดความเจ็บปวดอย่างรุนแรง หรือทำให้ผู้ป่วยไม่กล้าเข้าสังคม แพทย์หรือศัลยแพทย์อาจรักษาด้วยการผ่าตัดเพื่อแก้ไขปรับลักษณะของเต้านม
การผ่าตัด
ศัลยแพทย์อาจเลือกวิธีการผ่าตัดไขมันส่วนเกินจากเต้านมและเนื้อเยื่อต่อมเต้านม ในกรณีที่เนื้อเยื่อเต้านมเกิดอาการบวม แพทย์อาจแนะนำให้ทำการตัดเต้านม ซึ่งเป็นการผ่าตัดเอาเนื้อเยื่อส่วนเกินออก
การรักษาด้วยยา
แพทย์จะให้ใช้ยาที่ออกฤทธิ์ต่อระดับฮอร์โมน เช่นยาทาโมซิเฟนและยาราร็อกซิเฟน
การให้คำปรึกษา
ภาวะเต้านมโตในผู้ชายอาจทำให้ผู้ป่วยรู้สึกอายและไม่กล้าเข้าสังคม หากคุณรู้สึกว่า มีเต้านมโตผิดปกติที่ทำให้รู้สึกวิตกกังวลและไม่มั่นใจ รวมถึงส่งผลกระทบต่อการกิจกรรมหรือการเข้าสังคม ควรไปปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญทันที