Cryoablation คือ การจี้ก้อนเนื้องอกด้วยความเย็น โดยใช้เข็มที่ทำให้เกิดอุณหภูมิเย็นจัด เพื่อทำลายเซลล์ในก้อนเนื้องอก/มะเร็งโดยตรง โดยอุณหภูมิรอบเข็มจะลดต่ำลงถึง -40 องศาเซลเซียส (Celsius/C) ซึ่งความเย็นระดับนี้จะส่งผลให้เซลล์/เนื้อเยื่อไม่สามารถดำรงชีวิตอยู่ได้จากการแตกของผนังเซลล์ ร่วมกับการขาดเลือด โดยเนื้องอกและเนื้อเยื่อส่วนที่ได้รับความเย็นจัดนั้น ร่างกายจะค่อยๆดูดซึมเซลล์ที่ตายแล้วและสร้างเซลล์/เนื้อเยื่อใหม่ขึ้นมาทดแทน
การรักษาด้วยวิธีนี้ต้องใช้เครื่องมือที่เป็นเทคโนโลยีเฉพาะ ร่วมกับใช้ภาพอัลตราซาวนด์ และเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ในการนำทาง โดยแพทย์รังสีร่วมรักษา (Interventional Radiologist) เพื่อให้เกิดความแม่นยำในการทำลายก้อนเนื้องอก และลดความเสี่ยงต่อเนื้อเยื่อข้างเคียง
ในทางปฏิบัติแพทย์ผู้รักษาจะเป็นผู้กำหนดความเย็น จำนวนเข็มที่ใช้ โดยขึ้นอยู่กับขนาด ตำแหน่ง และรูปร่างของก้อนเนื้องอก/มะเร็ง เป็นหลัก วิธีนี้ไม่สามารถใช้รักษาในผู้ป่วยทุกราย ขึ้นอยู่กับตัวโรคและดุลยพินิจของแพทย์
ขั้นตอน การจี้ก้อนเนื้องอกด้วยความเย็น (Cryoablation)
การดูแลด้วยวิธี Cryoablation ผ่านทางระหว่างการผ่าตัด, การส่องกล้อง, ผ่านทางผิวหนังซึ่งจะขึ้นกับตำแหน่งและขนาดของก้อนมะเร็ง การใช้ความเย็นในการผ่าตัดจะทำโดยใช้ Argon และ Helium โดยจะทำให้มีการแข็งและละลาย 2-3 รอบซึ่งจะให้ความเย็นไปจนก้อนตรงปลายของแทงความเย็นแข็งตัวและใหญ่พอที่จะครอบคลุมก้อนมะเร็งและห่างจากก้อนมะเร็ง 5-10 มม. ในกรณีที่ก้อนมะเร็งมีขนาดใหญ่อาจต้องใช้แท่งความเย็นหลายแท่งในบางคนอาจจะต้องทำการตัด 2-3 ครั้งขึ้นไปการใส่แท่งความเย็นนี้ทำภายใต้การทำอัลตราซาว
ในระหว่างกระบวนการของเหลวนอกเซลล์ถูกแช่แข็งทำให้เซลล์ขาดน้ำ เมื่อเซลล์ถึงอุณหภูมิ -40 องศาฟาเรนไฮต์ (ประมาณ – 40 องศาเซลเซียส) เซลล์จะตายหลังจากการเกาะเป็นก้อน โดยทั่วไปแล้วจะใช้เวลาประมาณ 10 นาทีเพื่อให้เซลล์ถึงอุณหภูมิฆ่าซึ่งได้รับการบำรุงรักษาอย่างน้อย 10 นาทีเพื่อให้แน่ใจว่าเซลล์หรือเนื้อเยื่อที่ไม่ต้องการจะตาย
ในการกำจัดเซลล์หรือเนื้อเยื่อที่ไม่ต้องการบนผิวจะใช้ไนโตรเจนเหลวโดยละเอียด เนื้อเยื่อหรือเซลล์ที่ถูกแช่แข็งจะละลายและตกสะเก็ดในไม่ช้า อย่างไรก็ตามสำหรับเซลล์หรือเนื้อเยื่อที่ต้องการลบออกภายในขั้นตอนนั้นซับซ้อนกว่า ในการตรึงเซลล์หรือเนื้อเยื่อที่เป็นโรคภายในอาจใช้เวลาถึงสามชั่วโมง
ยาระงับประสาทจะได้รับทางหลอดเลือดดำและมีการทำแผลเล็ก ๆ ในพื้นที่ใกล้กับเซลล์หรือเนื้อเยื่อภายในที่ไม่พึงประสงค์ การใช้อัลตร้าซาวด์หรือ MRI แพทย์จะแนะนำเครื่องมือกลวงที่เรียกว่า cryoprobe ซึ่งมีไนโตรเจนเหลวหรือก๊าซอาร์กอนเข้าสู่ผิวหนัง ลูกบอลน้ำแข็งถูกสร้างขึ้นรอบ ๆ cryoprobe ซึ่งจะไปตรึงเซลล์และเนื้อเยื่อที่ต้องการ เซลล์และเนื้อเยื่อที่ถูกแช่แข็งจะถูกแช่ในร่างกาย
การแช่แข็งมักใช้ในการรักษาโรคมะเร็งหลายชนิดรวมถึงเรติโนบลาสโตม่าซึ่งเป็นมะเร็งที่มีผลต่อเรตินาในวัยเด็ก นอกจากนี้ขั้นตอนจะใช้สำหรับผู้ชายที่เป็นมะเร็งต่อมลูกหมากที่ จำกัด อยู่ที่ต่อมลูกหมาก การแช่แข็งอาจใช้เพื่อรักษาโรคมะเร็งตับที่ไม่ถึงส่วนอื่น ๆ ของร่างกาย
กระบวนการในการแช่แข็งเซลล์หรือเนื้อเยื่อที่ไม่ต้องการช่วยลดภาวะแทรกซ้อนของการผ่าตัดเช่นความเจ็บปวดและเลือดออก เมื่อใช้ในการรักษาเนื้องอกในไตและตับเวลาในการพักฟื้นจะน้อยกว่าการเอาเนื้องอกออกด้วยการผ่าตัดอื่น ๆ การแช่แข็งอาจใช้เป็นวิธีการรักษาสำหรับผู้ที่อาจไม่เหมาะสำหรับการผ่าตัดทั่วไปเนื่องจากอายุหรือข้อ จำกัด ด้านสุขภาพ
มีความเสี่ยงและข้อเสียไม่กี่อย่างที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการนี้ เนื่องจากขั้นตอนดังกล่าวสามารถดำเนินการได้ในพื้นที่ที่มีการแปลเท่านั้นจึงเป็นไปได้ที่แพทย์จะไม่สามารถกำจัดมะเร็งด้วยกล้องจุลทรรศน์ เมื่อใช้เพื่อต่อสู้กับมะเร็งต่อมลูกหมากมีความเสี่ยงที่ความอ่อนแอทางเพศอาจเกิดขึ้นเนื่องจากเส้นประสาทที่เกี่ยวข้องกับการสืบพันธุ์แบบอาศัยเพศนั้นจะถูกแช่แข็งด้วย หากการรักษาใช้เพื่อรักษาสภาพของผิวอาจทำให้เกิดแผลเป็นแผลเป็นบวมและสูญเสียเม็ดสี
ข้อดี การจี้ก้อนเนื้องอกด้วยความเย็น (Cryoablation)
1. การดูแลด้วยวิธี Cryoablation เป็นการผ่าตัดเฉพาะที่สามารถใช้ร่วมกับการผ่าตัดใหญ่การให้เคมีบำบัดและการฉายแสงได้
2. การดูแลด้วยวิธี Cryoablationควบคู่กับการตัดก้อนมะเร็งออกช่วยลดการแพร่กระจายของเนื้อมะเร็งได้
3. ทำให้เนื้อเยื่อปกติไม่ได้รับอันตรายและความเย็นไม่เป็นอันตรายสามารถเพิ่งปริมาณได้อย่างไม่จำกัด
4. ทำให้เสียเลือดน้อยและเจ็บปวดน้อยกว่าหลังการผ่าตัด
5. แท่งความเย็นมีขนาดเล็กจึงเป็นอันตรายต่อผู้ป่วยน้อยมาก
6. ไม่มีผลข้างเคียงที่ร้ายแรงเหมือนเคมีบำบัดและการฉายแสง
7. การดูแลด้วยวิธี Cryoablation ได้นำมาปรับปรุงใช้ดูแลก้อนมะเร็งที่อยู่ติดกับเส้นเลือดใหญ่ที่ไม่สามารถผ่าตัดออกได้
8. การดูแลด้วยวิธี Cryoablation สามารถดูแลมะเร็งที่มีขนาดใหญ่หรือเล็กก้อนเดียวหรือหลายก้อนได้
9. การดูแลด้วยวิธี Cryoablation จะกระตุ้น Cryoimmunological response ซึ่งช่วยทำหลายมะเร็งที่แพร่กระจายไปที่อื่นได้ด้วย
10. การดูแลด้วยวิธี Cryoablation มีการกลับมาเป็นซ้ำน้อยกว่าวิธีการผ่าตัดทั่วไป
ข้อบ่งชี้ การจี้ก้อนเนื้องอกด้วยความเย็น (Cryoablation)
การดูแลด้วยวิธี Cryoablation ใช้ได้กับมะเร็งเกือบทุกชนิดได้แก่มะเร็งตับมะเร็งปอดมะเร็งไตมะเร็งรังไข่มะเร็งช่องปากมะเร็งอัณฑะมะเร็งมดลูกมะเร็งปากช่องคลอดมะเร็งตับอ่อนมะเร็งเต้านมมะเร็งกล้ามเนื้อมะเร็งกระดูกมะเร็งต่อมลูกหมากมะเร็งผิวหนังมะเร็งหัวและคอ นอกจากนี้การดูแลด้วยวิธี Cryoablation ยังสามารถดูแลมะเร็งลูกตามะเร็งผิวหนังระยะเริ่มต้นมะเร็งผิวหนังชั้นนอกมะเร็งช่องคลอด
การอธิบายรายละเอียด การจี้ก้อนเนื้องอกด้วยความเย็น (Cryoablation)
การดูแลด้วยวิธี Cryosurgery ใช้เทคนิคในการแข็งตัวเพื่อทำลายเนื้อเยื่อที่ไม่ต้องการเริ่มใช้เมื่อกลางศตวรรษที่ 19 ซึ่งเป็นที่นิยมเนื่องจากเป็นการผ่าตัดที่รบกวนผู้ป่วยน้อยโดยเฉพาะการดูแลโรคมะเร็ง
ประวัติศาสตร์การดูแลด้วยวิธี Cryosurgery
ประวัติศาสตร์การดูแลด้วยวิธี Cryosurgery มีประวัติศาสตร์ค่อนข้างสั้นซึ่งได้พัฒนามาจากนักฟิสิกส์วิศวกรและนักประดิษฐ์เครื่องมือร่วมมือกันในช่วงปลายศตวรรษที่ 19 แสดงให้เห็นว่าการดูแลด้วยวิธี Cryosurgery มีการพัฒนาอย่างก้าวกระโดดของเทคโนโลยี
- ประมาณปีค.ศ. 1845 Micheal … ได้สามารถผสมคาร์บอนไดออกไซด์แข็งกับแอลกอฮอล์ภายใต้สภาวะสุญญากาศณอุณหภูมิ 163 K
- ในช่วงเวลาเดียวกัน Jame… ประเทศอังกฤษเป็นคนแรกที่ใช้ความแข็งกับมะเร็งเป็นการเริ่มต้นการลดความเย็นกับวงการแพทย์โดยการเอาน้ำแข็งมาทุบผสมกับเกลือเพื่อทำให้มะเร็งเต้านมแข็ง
- ในปี 1892 … ได้ประดิษฐ์ขวดรูปชมพู่สุญญากาศเป็นครั้งแรกซึ่งบรรจุแก๊สของเหลว
- ช่วงปลายศตวรรษที่ 19 คาร์บอนไดออกไซด์แข็งกับอากาศที่เป็นของเหลวก็รู้จักกันอย่างแพร่หลาย
- ปี 1899 ได้มีการรายงานว่ามีการใช้อากาศเหลวในการดูแลโรคผิวหนัง
- จากนั้นวิธีการหลายอย่างก็ได้เกิดขึ้นจากการเอาของเหลวที่เป็นอากาศใส่เข้าไปในเนื้อเยื่อที่ต้องการกำจัดและได้ใช้กับหลายๆโรคของผิวหนังเช่นหูดเส้นเลือดขอดฝีผักบัวงูสวัดโรคไฟลามทุกเป็นต้น
- คาร์บอนไดออกไซด์แข็งได้นำมาใช้ในการดูแลในปี 1907 โดย…และกลายเป็นที่นิยมในการเอามาทำให้แข็งในช่วงกลางศตวรรษซึ่งการดูแลด้วยวิธี Cryosurgery ได้เริ่มนำมาใช้กับการดูแลผิวหนังและทางสูตินารีเวทในช่วงเริ่มแรก
- ออกซิเจนเหลวได้รู้จักกันอย่างแพร่หลายในปี 1920 และได้มีการพัฒนาเครื่องสำหรับแยกอากาศขนาดใหญ่เพื่อนำมาใช้กับโรคผิวหนังในปี 1929
- มีการพัฒนา cholo-fluorocarbon เพื่อนำมาใช้กับตู้เย็นระบบปิดเป็นครั้งแรกในปี 1942
- เริ่มจากช่วงต้นปี 1940 โซเวียดได้เริ่มพัฒนาไฮโดรเจนและฮีเลียมเหลวและไนโตรเจนที่ราคาถูก
- ปี 1950 ไนโตรเจนเหลวได้ถูกนำมาใช้ในการดูแลโรคผิวหนังหลายชนิด
- ประมาณปี 1939 ได้เอาเรื่องความเย็นมาใช้ในคนไข้มะเร็งโดยการทำให้แข็งในมะเร็งสมองกับมะเร็งต่อมน้ำเหลือง
- ปี 1959 ได้เริ่มนำผลิตภัณฑ์ดังกล่าวมาใช้กับการดูแลด้วยวิธี Cryosurgery และมีนักวิทยาศาสตร์หลายท่านได้ประดิษฐ์เครื่องมือที่จะนำไปใช้ในการแช่แข็งสมองในปี 1959
- การดูแลด้วยวิธี Cryosurgery กำลังเริ่มเป็นที่นิยมและได้ผลิตแท่งความเย็นที่สามารถควบคุมตำแหน่งในการปลอดความเย็นได้
- ได้นำการดูแลด้วยวิธี Cryosurgery ไปประยุกต์ใช้ในอีกหลายด้านในช่วงปี 1961-1960
- Cahan และคณะได้นำการดูแลด้วยวิธี Cryosurgery มาใช้กับการดูแลมดลูก
- Rand และคณะได้นำการดูแลด้วยวิธี Cryosurgery มาใช้กับการดูแลระบบประสาท
- Gonder และคณะได้นำการดูแลด้วยวิธี Cryosurgery มาใช้กับการดูแลมะเร็งต่อมลูกหมาก
หลังจากนั้นได้มีการพัฒนามาใช้ในการผ่าตัดกระดูก การผ่าตัดผิวหนังปี 1980 Argon กับ Helium ได้ถูกนำมาใช้ในการดูแลมะเร็งและแท่งความเย็นสามารถแทงเข้าไปยังตำแหน่งมะเร็งอย่างแม่นยำปี 1990 จนถึงปัจจุบันการดูแลด้วยวิธี Cryosurgery นำมาใช้กับการดูแลมะเร็งหลายชนิดซึ่งผลการดูแลจัดอยู่ในระดับดีมาก