ชักจากไข้ คือ อาการชักที่เกิดขึ้นขณะมีไข้เนื่องจากเป็นโรคติดเชื้อใดชนิดหนึ่ง โดยไม่รวมถึง การติดเชื้อของสมองและเยื่อหุ้มสมอง
พบเป็นสาเหตุอันดับแรกๆ ของการชักที่มีไข้ร่วมด้วย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 5 ปี พบได้ประมาณร้อยละ 3-5 ของเด็กในวัยนี้ เด็กที่มีอาการชักจากไข้มีประวัติว่ามีพ่อแม่พี่น้องคนใดคนหนึ่งเคยชักจากไข้ด้วย
ชักจากไข้ แบ่งเป็น 2 ชนิด ได้แก่ ชักจากไข้ชนิดสามัญ (simple febrile seizure) และชักจากไข้ชนิดซับซ้อน (complex febrile seizure)
เด็กส่วนใหญ่จะมีอาการชักจากไข้ชนิดสามัญ และชักเพียงครั้งเดียว ประมาณร้อยละ 30–40 ที่อาจชักซ้ำมากกว่า 1 ครั้ง และประมาณร้อยละ 10 ที่อาจชักซ้ำตั้งแต่ 3 ครั้งขึ้นไป
อาการชักจากไข้ พบมากในเด็กอายุระหว่าง 6 เดือน ถึง 5 ปี (พบมากที่สุดในช่วง 3 ปีแรก) เนื่องจากสมองของเด็กกำหลังเติบโต จึงมีความไวต่อการกระตุ้นจากไข้ ซึ่งโดยมากขนาดไข้ที่จะทำให้ชักได้มักจะสูงเกิน 39 องศาฯ ขึ้นไป
ส่วนใหญ่มักมีไข้จากโรคติดเชื้อไวรัส เช่น ไข้หวัด หัด ไข้ผื่นกุหลาบในทารก ท้องเสียจากไวรัส เป็นต้น นอกนี้ยังอาจเกิดจากบิดบิดชิเกลลา ทอนซิลอักเสบ หูชั้นกลางอักเสบเฉียบพลัน หลอดลมอักเสบเฉียบพลัน ปอดอักเสบ
เด็กจะมีไข้ ร่วมกันอาการของโรคที่เป็นสาเหตุ เช่นเป็นหวัด เจ็บคอ ไอ ท้องเสีย เป็นบิด เป็นต้น แล้วต่อมามีอาการชัก (ส่วนใหญ่จะชักแบบกระตุกทั้งตัว) ตาค้าง กัดฟัน กัดลิ้น นานครั้งละ 2-3 นาที (มักไม่เกิน 5-15 นาที) โดยมากจะชักเพียง 1 ครั้ง หลังจากนั้นจะไม่ชักซ้ำอีก เด็กจะมีอาการทั่วไป ไม่ซึม ไม่มีอาการ แขนขาอ่อนแรง
ในรายที่มีอาการชักจากไข้ชนิดซับซ้อน (ซึ่งพบได้เป็นส่วนน้อย) จะชักนานเกิน 15 นาที หรือชักเกิน 1 ครั้ง ใน 24 ชั่วโมง หรือมีอาการชักเพียงส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกาย หรือมีความผิดปกติของสมองร่วมด้วย
เด็กที่เคยมีอาการชักจากไข้มาครั้งหนึ่งแล้ว บางรายอาจมีอาการชักซ้ำได้อีกเมื่อมีไข้ขึ้น การป้องกันไม่ให้ ชักขากไข้ซ้ำ สามารถกระทำให้ดังนี้
ส่วนอาการชักจากไข้ที่ไม่รุนแรงโดยเฉพาะอย่างยิ่งอาการชักจากไข้ชนิดสามัญ แพทย์จะหลีกเลี่ยงการใช้ยากันชักโดยไม่จำเป็นเนื่องเพราะยากันชักทุกชนิดมีผลข้างเคียงอาจมีโทษต่อเด็กมากกว่าอันตรายจากตัวโรคเอง
แพทย์จะตรวจหาสาเหตุของการชัก โดยเฉพาะอย่างยิ่งโรคทางสมอง สำหรับอาการชักจากไข้ครั้งแรก แพทย์อาจพิจารณาทำการเจาะหลังในเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 18 เดือนหรือได้รับการรักษาด้วยยาปฏิชีวนะมาก่อน (เนื่องเพราะ เด็กกลุ่มนี้อาจเป็นโรคติดเชื้อทางสมองที่แสดงอาการไม่ชัดเจนก็ได้)