ภาวะลิ่มเลือดอุดตันในปอด (Pulmonary Embolism) เป็นภาวะที่มีหลอดเลือดในบริเวณปอดเกิดการอุดตัน มักเกิดจากลิ่มเลือดที่อุดตันบริเวณหลอดเลือดดำของขาหลุดไปอุดตันที่ปอด เป็นภาวะที่อาจมีอันตรายถึงเสียชีวิตหากผู้ป่วยไม่ได้รับการวินิจฉัยและรักษาที่ถูกต้องทันท่วงที แต่ในขณะเดียวกันโรคดังกล่าวยังสามารถรักษาให้หายขาดได้ และมีวิธีสังเกตอาการเบื้องต้น เพื่อเข้ารับการรักษาที่ทันเวลา ลดอัตราการเสียชีวิตจากภาวะดังกล่าว อาการที่น่าสงสัยคือเหนื่อยหอบในระดับที่มากกว่าปกติ แม้ทำกิจกรรมที่เคยทำเป็นประจำทุกวัน ดังนั้นถ้าหากมีอาการเหนื่อยหอบ ควรสังเกตตัวเองอย่างใกล้ชิด
สาเหตุ ภาวะลิ่มเลือดอุดตันในปอด
- เคยผ่าตัดใหญ่ที่ใช้ระยะเวลาพักฟื้นนาน และไม่ค่อยขยับร่างกาย เช่น ผ่าตัดข้อสะโพก ข้อเข่า
- เคยเกิดอุบัติเหตุ โดยเฉพาะกระดูกหัก
- เป็นโรคที่เกี่ยวกับการแข็งตัวของเลือดง่าย
- เป็นโรคมะเร็งต่าง ๆ เช่น มะเร็งตับอ่อน มะเร็งปอด และมะเร็งเม็ดเลือด
- เป็นโรคหัวใจ เช่น โรคหัวใจขาดเลือด โรคหัวใจล้มเหลว
- กินยาบางชนิด เช่น ยาคุมกำเนิด
- การสูบบุหรี่ ซึ่งมีผลต่อหลอดเลือดโดยตรง อาจทำให้หลอดเลือดบาดเจ็บ เสี่ยงต่อลิ่มเลือดอุดตัน
- การไม่เคลื่อนไหวร่างกายเป็นเวลานาน
อาการ ภาวะลิ่มเลือดอุดตันในปอด
- เหนื่อยง่าย หายใจไม่สะดวก
- เจ็บหน้าอกเวลาหายใจ
- ไอแห้งๆ
- หน้ามืด ปวดหัว
- ใจสั่น หัวใจเต้นเร็ว
การรักษา ภาวะลิ่มเลือดอุดตันในปอด
- หากเกิดขึ้นฉับพลับ ระดับสัญญาณชีพไม่คงที่ แพทย์จะใช้ยาละลายลิ่มเลือดในการรักษา
- หากมีอาการแต่ภาวะยังไม่เข้าขั้นวิกฤต แพทย์จะใช้ยาต้านการแข็งตัวของเลือดในการรักษา
ในการรักษาแพทย์จะพิจารณาที่ความเสี่ยงของคนไข้เป็นสำคัญ หากมีความเสี่ยงมาก ระดับสัญญาณชีพไม่คงที่ หรือหัวใจมีสภาวะใกล้ล้มเหลว แพทย์จะรีบทำการรักษาเพื่อช่วยชีวิตคนไข้โดยเร็ว แต่ถ้าหากอาการยังไม่เข้าขั้นวิฤต แพทย์อาจให้ยากินหรือยาฉีดตามอาการ แล้วให้คนไข้กลับบ้านไปก่อน จึงนัดติดตามอาการต่อไป
การรักษาโรคลิ่มเลือดอุดตันในปอดสามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่ต้องติดตามอาการอย่างใกล้ชิด และเฝ้าระวังอาการข้างเคียง เช่น ความดันในหลอดเลือดแดงที่ปอดสูงจากการใช้ยารักษาลิ่มเลือดอุดตันในปอด ทั้งนี้การรักษายังขึ้นอยู่กับปัจจัยอื่นร่วมด้วย เช่น หากป่วยเป็นมะเร็งชนิดที่มีความเสี่ยงต่อภาวะลิ่มเลือดอุดตันในปอดอาจต้องกินยารักษาไปตลอด แต่ถ้าหากมีความเสี่ยงลิ่มเลือดอุดตันในปอดจากการผ่าตัดทำให้ต้องนอนนิ่งเป็นเวลานาน อาจกินยารักษาเฉพาะช่วงที่มีการนอนพักรักษาตัว หากร่างกายเป็นปกติแล้วอาจหยุดยาได้